کتاب پرورش کرم خاکی


امروزه روش استفاده از کرم های خاکی بروی فرآیند تبدیل مواد زائد آلی به یک کود بیولوژیک ، در جهان متداول شده است ، به گونه ای که از این صنعت به دلیل فواید زیست محیطی و بهداشتی به عنوان صنعت سبز یاد شده و میلیون ها نفر در آمد اقتصادیشان وابسته به این صنعت است. در ایران نیز صنعت پرورش کرم خاکی چند سالی است که به همت برخی از محققین و اساتید دانشگاهی و با همکاری دستگاه های پژوهشی و اجرایی مانند جهاد دانشگاهی و وزارت جهاد کشاورزی معرفی و ترویج شده است .
در همین راستا کتاب طراحی و راه اندازی کارگاه پرورش کرم خاکی ، تالیف آقای سیف اله فر محمدی به رشته تحریر درآمده تا با برآوردن قسمتی از نیاز های علمی بتواند به عنوان یک راهنما کاربردی در اختیار علاقمندان قرار گیرد . ناشر این کتاب جهاد دانشگاه واحد صنعتی اصفهان – مرکز انتشارات می باشد.
مطالعه این کتاب برای دانشجویان رشته خاکشناسی ( واحد بیولوژی خاک ) توصیه می شود . برخی از مطالب آمده در کتاب عبارتند از :
• بیولوژی کرم های خاکی
• راه اندازی کارگاه
• پرورش کرم خاکی
• محصولات کارگاه


یک نسخه از این کتاب توسط جهاد دانشگاهی واحد صنعتی اصفهان برای اینجانب ارسال شده است . در همین جا از این عزیزان و مخصوصاً خانم نباتی پور که هماهنگی های لازم را انجام دادند کمال تشکر را دارم .

تثبیت ازت در غلات


کودهای بیولوژیک که با استفاده از میکروارگانیسم های مفید خاک تولید می شوند در سالهای اخیر مورد توجه بیشتری قرار گرفته اند . مشکلات اقتصادی ناشی از افزایش رو به رشد بهای کود های شیمیایی از یک سو و مسائل زیست محیطی مرتبط با مصرف غیر اصولی این کودها از قبیل ایجاد آلودگیهای محیطی . افت سطح حاصلخیزی خاک و کاهش کیفیت محصولات از سوی دیگر ، موجبات این حسن توجه را فراهم آورده اند. تلاش برای بهره گیری از سیستم های بیولوژیک تثبیت کننده ازت به عنوان مناسبترین جایگزین برای کودهای ازتی ابعاد گستره تری یافته و جلوه های روشنی از امکان تحقق آرمان دیرینه محققان برای استفاده از این پدیده مفید در کشت محصولات استراتژیک مانند انواع غلات ظاهر شده است . یکی از روشهای تولید کود های بیولوژیک استفاده از باکتریهای همیار ( Associative ) است .
همیاری بین باکتریها و گیاهان که همیاری همزیستی ( Associative Symbiosis ) نیز نامیده می شود به معنی ارتباط متقابلا مفید بین باکتریها و گیاهان بدون تشکیل اندام همزیستی خاص می باشد . پتانسیل واقعی تثبیت ازت به این روش در حدی است که میتواند تا 50 درصد از ازت مورد نیاز گیاه را تأمین نماید .
دلایل تثبیت ازت به روش همیاری
- افزایش ازت کل تثبیت شده در بعضی مناطق که تثبیت ازت به روش همیاری می تواند بهترین دلیل برای این افزایش باشد ؛
- احیای استیلن به اتیلن توسط قطعات ریشه ، ریشه و خاک اطراف آن و همچنین توسط گیاه دست نخورده ؛
- وارد شدن N 15 از N2 15 به بعضی گیاهان
انواع همیاری
1- همیاریهای فیلوسفری
فیلو سفر ( سطح برگ گیاهان ) به دلیل عرضه رطوبت و ترکیبات مختلفی از جمله کربوهیدراتها ، جایگاه مناسبی برای فعالیت بعضی میکروارگانیسمها به شمار می رود . باکتریهای گرم منفی و حاوی رنگدانه های زرد و مخمرها در فیلوسفر فراوان تر هستند . بعضی از باکتریهای هتروتروف و سیانو باکتریهای موجود در سطح برگ می توانند ازت مولکولی هوا را تثبیت کنند . این باکتریها از انواع هوازی ، بیهوازی و هتروتروفهای اختیاری هستند .
گیاهان میزبان از جنسهای مختلف گیاهی بوده و از نظر جغرافیایی در تمام نقاط دنیا پراکنده هستند ولی به دلیل بالا بودن میزان رطوبت در مناطق حاره ، فیلوسفر گیاهان این مناطق شرایط مناسب تری را برای فعالیت میکروارگانیسمهای تثبیت کننده ازت فراهم می کند . باکتریهای تثبیت کننده ازت در فیلوسفر بیشتر متعلق به خانواده انتروباکتریاسه و ازتوباکتریاسه هستند . میزان تثبیت ازت توسط این همیاری در حد چند کیلوگرم در هکتار برآورد شده است .
2- همیاریهای ریزوسفری
همیاری بین باکتریهای تثبیت کننده ازت به روش همیاری و گیاهان میزبان بدون تشکیل اندام تمایز یافته خاصی در ریشه این گیاهان صورت می گیرد. باکتریهای همیار ، علاوه بر تثبیت ازت می توانند با ترشح مواد رشد باعث افزایش رشد گیاه شوند . اولین مورد همیاری باکتریها و گیاهان در سال 1972 میان باکتری ازتو باکتر پاسپالی و گیاه پاسپالوم نوتاتوم گزارش گردید. بر آورد شده است که این باکتری می تواند در همیاری با گیاه میزبان سالیانه 90 کیلوگرم در هکتار ازت تثبیت نماید .همچنین مشخص شده است که مقادیر قابل توجهی ازت در اراضی کشاورزی مناطق گرمسیر ( حاره ) مخصوصا در کشتزار های برنج و نیشکر و همچنین در مراتع تثبیت می شود و بررسیها نشان داده است که گیاه برنج می تواند 20 تا 30 درصد از نیاز ازتی خود را از طریق تثبیت بیولوژیک ازت تامین نماید.
بعد از کشف همیاری بین باکتری ازتو باکتر پاسپالی و گیاه پاسپالوم نوتاتوم ، همیاری باکتریها .گراس علفی و غلات در زیست – بومهای طبیعی و کشاورزی در حد وسیعی مورد مطالعه قرار گرفت . این مطالعات منجر به شناسایی جنسها و گونه هایی جدیدی از باکتریهای تثبیت کننده ازت مانند آزوسپیریلوم ، کلبسیلا ، هرباسپیریلوم ، انتروباکتر ، اروینیا ، باسیلوس ، استوباکتر و باکتریهای شبه سودوموناس گردید. از این باکتریها ، مهمترین باکتری که در سالهای اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده است باکتری آزوسپیریلوم می باشد.
همیاری باکتریهای جنس آزوسپیریلوم و گیاهان


اکولوژی و گیاهان میزبان
آزوسپیریلوم یکی از مهمترین میکروارگانیسم های تثبیت کننده ازت در مناطق گرمسیر می باشد. این باکتری با گیاهان تک لپه ای مختلفی از جمله غلات مهم زراعی مانند گندم ، برنج ، ذرت و گیاهان دیگر مانند سورگوم ، نیشکر ، ارزن ، چاودار ، و گراسهای علفی مانند دیجیتاریا و کالار گراس و همچنین با تعدادی از گیاهان دو لپه ای بصورت همیاری زیست می کند . پراکنش جغرافیایی ازوسپیریلوم بسیار گسترده می اشد ، بطوریکه وجود این باکتری در خاک و ریشه گیاهان مناطق معتدل سرد و گرمسیر دنیا گزارش شده است. ولی فراوانی آن در مناطق گرمسیر بیشتر است .
طبقه بندی
باکتریها جنس ازوسپیریلوم از خانواده اسپیریلاسه می باشد. جنسهای دیگر این خانواده آکواسپیریلوم ، هر باسپیریلوم و کامپیلوباکتر هستند. در مورد تاریخچه باید گفت که در سال 1922 بیجرینک باکتری جدیدی کشف کرد و ابتدا آن را ازتوباکتر اسپیریلوم نامید ولی در سال 1925 نام آن را به اسپیریلوم لیپوفروم تغییر داد. توانایی تثبیت ازت توسط این باکتری در سال 1963 بوسیله بکینگ با روش ایزوتوپی 15N مشخص گردید. در سال 1978 تاراند و همکاران با تعیین درصد مولی گوانین و سیتوزین DNA باکتری ، نام ازوسپیریلوم را برای این جنس پیشنهاد کردند زیرا درصد مولی گوانین و سیتوزین DNA این باکتری برابر 71 – 69 بدست آمد که بسیار بیشتر از درصد مربوط به جنس اسپیریلوم بود.
تاکنون بر اساس خصوصیات ظاهری و قرابت ژنتیکی ، پنج گونه از باکتریهای این جنس به نامهای برازیلنس ، لیپوفروم ، آمازوننس ، هالوپریفرنس و ایراکنس شناسایی شده و مورد تایید قرار گرفته است.
تاثیر آزوسپیریلوم بر عملکرد گیاهان مختلف
بر اساس شرایط انتخاب شده مانند تعداد باکتریهای موجود در مایه تلقیح ، مقدار ماده آلی و معدنی خاک ، مخلوط کردن سویه های مختلف و نوع گیاه میزبان ، افزایش عملکردی از 10 تا 30 درصد در عملکرد دانه و وزن خشک گیاهان گندم ، ذرت و سورگوم در نتیجه تلقیح با آزوسپیریلوم گزارش شده است . تلقیح چاودار ، جو و گندم با آزوسپیریلوم برازیلنس ، عملکرد دانه برنج به میزان 7/16 ، گندم 8/21 ، جو 6/26 ، سورگوم 8/26 تا 3/81 ، یولاف 8/43 ، و ارزن 25/66 درصد افزایش یافته است .
تلقیح گندم بهاره با آزوسپیریلوم لیپوفروم در شرایط گلخانه و مزرعه ، عملکرد دانه را از 8 تا 32 درصد ، ازت کل دانه را از 10 تا 15 درصد و وزن هزار دانه را از 13 تا 23 درصد افزایش داده ولی ازت کل اندام هوایی افزایش نیافته و میزان صرفه جویی در مصرف کود ازته در نتیجه تلقیح با آزوسپیریلوم ، به میزان 30 درصد کود ازته مصرفی گزارش شده است . میزان افزایش وزن خشک نوعی ارزن در اثر تلقیح با سویهCd آزوسپیریلوم تا حد 5/18 درصد گزارش شده است.
وزن خشک و ازت کل این گیاه در آزمایش دیگری که انجام شده ، از 50 تا 200 درصد افزایش یافته است در این آزمایش ، مقدار افزایش ازت کل اندام هوایی گیاه ذرت 15 تا 37 درصد گزارش گردیده است.
تلقیح بذر گیاه ذرت با آزوسپیریلوم در حد 107 باکتری به ازای هر بذر ، افزایش وزن خشک اندام هوایی و وزن خشک ریشه را به دنبال داشته است ولی این افزایش در حد معنی داری نبوده در صورتی که سطح ریشه تا حد معنی داری افزایش یافته است ، در این آزمایش با افزایش تعداد باکتریهای تلقیح شده به بذر از 107 به 109 ، سطح ویژه ریشه ، وزن خشک ریشه و اندام هوایی تا حد معنی داری کاهش پیدا کرده است . مشاهده شده که تاثیر تلقیح بذر ذرت و یا گیاهچه ذرت با همدیگر اختلافی نداشته است.
همچنین وقتی مقدار ماده آلی موجود در مخلوط کشت گیاه به بیش از 1 درصد وزنی رسیده ، سطح ویژه ریشه افزایش پیدا نکرده است. افزایش عملکرد دانه گندم تا حد 25 درصد و افزایش ازت کل اندام هوایی تا حد 39 درصد نیز گزارش شده است ، در این آزمایش سویه های جدا شده از واریته های بومی گندم در مقایسه با سویه SP108st آزوسپیریلوم لیپوفروم ، این افزایش ها را باعث شده اند ، از این نتایج ، می توان فهمید که باکتریهای بومی همیاری بهتری با واریته های گیاهان بومی ایجاد می کنند و علت آن هم می تواند سازگاری با شرایط محیطی و توانایی رقابت بیشتر این باکتریها نسبت به باکتریهای غیر بومی ( مانند سویه SP108st در این آزمایش ) باشد.
آزمایشهای مزرعه ای انجام شده در برزیل نشان داده که تلقیح بذر گندم با دو سویه -nir آزوسپیریلوم برازیلنس جدا شده از ریشه های استریل سطحی شده گندم ، وزن خشک اندام هوایی را از 16 تا 69 درصد و ازت کل اندام هوایی را در مرحله خوشه رفتن گیاه از 30 تا 89 درصد افزایش داده است ، در این آزمایش تعداد آزوسپیریلوم های موجود در ریشه های استریل سطحی شده ( با کلرامین T ) با ازت کل اندام هوایی همبستگی نشان داده ولی تعداد این باکتریها در ریشه های غیر استریل با اندام هوایی همبستگی نداشته است . در این بررسی ، چون افزایش ازت کل بیشتر از افزایش وزن خشک گیاه گردیده نتیجه گرفته شده که تلقیح آزوسپیریلوم باعث افزایش جذب ازت توسط گیاه گردیده است.
در آزمایشهای انجام شده در مصر ، تلقیح گیاه ذرت با آزوسپیریلوم در شرایط گلخانه ای ، وزن خشک را تا 2 برابر و ازت کل را تا 57/1 برابر افزایش داده است و این افزایش ها با افزایش تولید ATP در ریزوسفر و فعالیت نیتروژناز و تعداد آزوسپیریلومها در ریزوسفر ( 6/1 برابر ) همبستگی داشته است.علاوه بر این ، اضافه کردن کاه ذرت به مقدار 5 درصد وزنی به خاک ، باعث افزایش تعداد میکروارگانیزمها در ریزوسفر ( بصورت افزایش ATP به مقدار 1/4 برابر ) ، افزایش تثبیت ازت به صورت فعالیت آنزیم نیتروژناز به مقدار 92/3 برابر ، افزایش وزن خشک ( 76/1 برابر ) و افزایش ازت کل گیاه گردیده است. در این آزمایش اشاره شده که اضافه کردن کاه همراه با تلقیح آزوسپیریلوم ، شرایط مناسبی را برای انجام تثبیت ازت توسط این باکتری فراهم نموده و فعالیت آنزیم نیتروژناز ، 54/5 برابر ، وزن خشک تا حد 43/3 برابر و ازت کل به مقدار 96/1 برابر نسبت به شاهد افزایش نشان داده است. در شرایط مزرعه ای ، تلقیح گیاه گندم با آزوسپیریلوم باعث افزایش کاه از 5/1 تا 7/1 برابر ، عملکرد دانه از 8/1 تا 7/2 برابر و ازت کل از 2/1 تا 3/1 برابر شده است و کاربرد 200 کیلوگرم ازت در هکتار ، فعالیت نیتروژناز را تا حد زیادی کاهش داده و اثر تلقیح با آزوسپیریلوم وقتی معنی دار شده که مقدار مصرفی حدود 45 کیلوگرم در هکتار بوده است.
بر اساس تحقیقات فالیک و اوکن ( 1978 ) ، برای افزایش سطح ویژه ریشه ذرت ، تعداد آزوسپیریلوم باید به حداقل ده برابر جمعیت میکروبی ریزوسفر باشد. این محققان اظهار کرده اند که افزایش سطح ویژه ریشه ، خصوصیتی است که ویژه آزوسپیریلوم می باشد زیرا آزوسپیریلوم توانایی رقابت با سایر باکتریها در اشغال جایگاههای موجود بر روی ریشه را دارد. در این تحقیقات ، استفاده از 109 باکتری آزوسپیریلوم برای هر گیاه باعث کاهش وزن خشک اندام هوایی و کاهش سطح ویژه ریشه گردیده است . این محققان علت احتمالی کاهش سطح ویژه ریشه در گیاهچه های ذرت را به تولید مقدار زیاد هورمونهای اکسین ، سیتوکینین و جیبرلین توسط آزوسپیریلوم نسبت داده اند ، زیرا مقدار زیاد این هورمونها باعث توقف رشد ریشه می گردد. تلقیح با آزوسپیریلوم از طریق افزایش سیستم ریشه ، باعث افزایش جذب P ، N و K توسط ریشه ذرت و سورگوم شده است ، علاوه بر این ، زمان لازم برای گلدهی و خوشه دهی گیاه Setaria italic کاهش یافته است.
آزمایشهای گلخانه ای که با روش 15 2 N یا با روشن رقت ایزوتوپی 15 N انجام گرفته نشان داده ازت مولکولی ( 2N ) در ترکیبهای گیاهان تلقیح شده وارد شده است ولی مقدار ازت تثبیت شده ای که توسط باکتری به گیاه وارد شده ناچیز بوده است . تلقیح گیاه گندم ( گیاه 3 C ) ، سورگوم و پانیکوم ( گیاهان 4 C ) با آزوسپیریلوم برازیلنس در سیستمهای استریل و غیر استریل باعث خوشه دهی و گلدهی زودتر شده و وزن کل اندام هوایی ، وزن کل ریشه ، ازت کل ، ارتفاع گیاه و طول برگ ، تا حد زیادی افزایش یافته است . همچنین در گندم ، تلقیح باعث افزایش تعداد سنبلچه ها در سنبله ( خوشه ) گردیده ، رنی و لارسون نیز افزایش وزن خشک و درصد ازت در گندم بهاره تلقیح شده با آزوسپیریلوم برازیلنس را گزارش کرده اند .
تلقیح بذر گندم با سویه –nir آزوسپیریلوم لیپوفروم همراه با کاربرد 40 کیلوگرم ازت در هکتار باعث افزایش عملکرد دانه به میزان 30 درصد شده است و با کاربرد 80 کیلو گرم ازت در هکتار افزایش عملکرد دانه به 36 درصد رسیده است .در این آزمایش ، عملکرد کاه گندم نیز به ترتیب 18 و 28 درصد افزایش پیدا کرده است ( در مقایسه با کاربرد 40 و 80 کیلوگرم ازت بدون تلقیح ) و تلقیح باعث صرفه جویی در ازت مصرفی به میزان 40 کیلو گرم در هکتار شده است.
نتایج آزمایشهای مزرعه ای انجام شده ، توسط ریندرز و ولاساک نشان داد که تلقیح بذر گندم با آزوسپیریلوم ، بطور متوسط باعث افزایش عملکرد دانه ، از 9 تا 15 درصد گردیده است.
تلقیح گندم در شرایط مزرعه ، با آزوسپیریلوم برازیلنس باعث افزایش وزن خشک گیاه از 13 تا 15 درصد و افزایش عملکرد دانه به میزان 5 تا 7 درصد شده و همچنین تلقیح باعث افزایش تعداد پنجه ها در واحد سطح و افزایش ازت کل شده است . آزمایش احیای استیلن نشان داده است که بیشترین مقدار تثبیت ازت در گیاه Setaria italica در طی مرحله گلدهی صورت می گیرد . تلقیح با آزوسپیریلوم در پتانسیل آبی برگ گیاهان ذرت و سورگوم کشت شده در مزرعه نیز موثر بوده است.
آزمایشهای انجام شده در لئوناردجار با خاکهای مختلف استریل شده نشان داد که تلقیح گیاهان ذرت و Setaria italic با سویه های مختلف آزوسپیریلوم برازیلنس ( 7 Sp ، 80 SP ، Cd ) و یک سویه محلی آزوسپیریلوم برازیلنس ، باعث شده که وزن خشک از 50 تا 100 درصد، ازت کل برگها از 50 تا 100 درصد و تولید اتیلن از 300 تا 1000 مول نانومول در گیاه در ساعت افزایش پیدا کند و بیشترین میزان اتیلن در درجه حرارت بالای 30 C و شدت نور زیاد، تولید گردد. افزایش های معنی دار در وزن خشک و ازت کل گیاه S.italica مشاهده گردیده، وزن خشک و ازت کل در شن به ترتیب 80 و 150 درصد ، در خاک لوم شنی ، 80 و 75 درصد و در خاک لس ، 37 و 25 درصد افزایش پیدا کرده است. با استفاده از روشهای تراز عملکرد ازت و رقت 15N مشخص شده که گندم بهاره تلقیح شده با آزوسپیریلوم ، در مرحله ساقه دهی ، 20 درصد ازت ( 15N و 14N ) بیشتر از گیاهان تلقیح نشده داشته است ولی میزان این اختلاف ازت در دانه گندم ، کمتر بوده و سهم ازت مولکولی هوا به ازت کل دانه ها در گیاهان تلقیح شده ، ناچیز بوده است . بر این اساس نتیجه گرفته شده است که سهم ازت تثبیت شده بوسیله آزوسپیریلوم در تغذیه گندم بهاره ، بسیار کم می باشد.
نتایج مشابهی نیز بوسیله لت بریج و دیویدسون (1983) گزارش شده و عنوان شده است که سهم ازت اتمسفری در تغذیه گیاهان گندم مورد مطالعه ، در غیاب کربوهیدراتهای مناسب ناچیز می باشد. در مواردی هم آزوسپیریلوم از طریق افزایش جذب یون نیترات بوسیله گیاه باعث افزایش رشد گیاه شده است. این موارد در قطعات ریشه ذرت تلقیح شده با آزوسپیریلوم ، گندم رشد داده شده در سیستمهای آب کشتی و در سورگوم کشت شده در شرایط مزرعه ای ، گزارش شده است.
تلقیح بذر گیاه ذرت با سویه Cd یا سویه 7SP آزوسپیریلوم برازیلنس باعث افزایش جذب K ، 3NO + و -4PO2H از 30 تا50 درصد( نسبت به شاهد) گردیده است و نتیجه گرفته شده که افزایش جذب یونها در اثر تلقیح گیاه با آزوسپیریلوم می تواند نقش مهمی در افزایش رشد گیاه داشته باشد. در شرایط کمبود عناصر غذایی ، آزوسپیریلوم می تواند راند مان جذب عناصر غذایی اضافه شده را با کمک کردن به گیاه در جذب این عناصر بیشتر نماید و این نقش ، مشابه با نقش میکوریز در بازیافت فسفر می باشد.
گزارشهای متعددی مبنی بر اینکه تلقیح با آزوسپیریلوم ، فعالیت آنزیم نیتروژناز را در ریشه گیاه افزایش داده است وجود دارد. به عنوان مثال ، آزمایشهای گلخانه ای انجام شده با گیاه Setaria italica تلقیح شده با سویه Cd آزوسپیریلوم باعث افزایش احیای استیلن توسط گیاه دست نخورده شده است . مقدار اتیلن تولید شده ( ازت تثبیت ) به اندازه ای است که می تواند باعث افزایش ازت کل گیاه شود ( 1 تا 5/2 میکرومول اتیلن در گیاه در ساعت ). اوکن و همکاران ، بر اساس آزمایشهای انجام شده با گاز 215N ، گزارش کرده اند که فقط حدود 5 درصد از ازت تثبیت شده به بافتهای گیاه انتقال می یابد.
رنی گزارش کرد که تلقیح گیاه ذرت با سویه 7SP آزوسپیریلوم برازیلنس افزایشی برابر با 18 درصد در وزن خشک و ازت کل گیاه را بدنبال داشته و از این مقدار ، 6/12 درصد از ازت کل گیاه ناشی از تثبیت ازت بوده است . گزارشهای دیگری نیز مبنی بر افزایش ازت کل گیاه در خاکهای فقیر از ازت در نتیجه تثبیت ازت بوسیله آزوسپیریلوم ، در مورد سورگوم تلقیح شده با سویه Cd آزوسپیریلوم برازیلنس و گندم تلقیح شده با سویه 108SP آزوسپیریلوم لیپوفروم ، وجود دارد.
گزارشهای متعددی هم از پاسخهای عملکردی گیاهان، در سطوح متوسط یا بالای ازت در مورد ، سورگوم،گراسهای علوفه ای و گندم، ارائه شده است.
با استفاده از روش رفت ایزوتوپی 15N برای کمی کردن سهم ازت حاصل از BNF ( تثبیت بیولوژیک ازت ) در تغذیه گیاهان علفی مختلف ، نشان داده شده که گیاه Brachiaria decumbens می تواند حتی تا 40 درصد ازت مورد نیاز خود را از طریق تأمین نماید. گزارش شده که در مناطق گرمسیری تلقیح ذرت با آزوسپیریلوم ، می تواند 10 تا 20 درصد از ازت مورد نیاز را در اختیار گیاه قرار دهد و با توجه به سطح زیر کشت این محصول سالیانه میلیونها تن کود ازته صرفه جویی می شود.
سانتا و همکاران (2004) با انجام دو آزمایش مزرعه ای در برزیل ، تاثیر تلقیح سویه های 7-RAM و 5-RAM از آزوسپیریلوم را بر روی ذرت رقم 909-Cargill برسی کردند. در این آزمایش ، تاثیر تلقیح سویه های مورد بررسی همراه با سطوح مختلف ازت یا بدون آن با شاهد بدون تلقیح مقایسه گردیدند. تلقیح ساده بذر ذرت با سویه 7-RAM عملکرد دانه را در مقایسه با شاهد افزایش داد ولی این افزایش از نظر آماری معنی دار نبود. تلقیح آزوسپیریلوم همراه با سطوح بالای ازت باعث افزایش معنی دار عملکرد دانه ، ازت کل دانه و چربی کل دانه ذرت در مقایسه با شاهد گردید.افزایش عملکرد ذرت با کاربرد مایه تلقیح آزوسپیریلوم همراه با 150 کیلوگرم ازت در هکتار بدست آمد. تلقیح سویه 5-RAM نیز باعث افزایش عملکرد گردید ولی این افزایش از نظر آماری معنی دار نبود. در هر دو آزمایش ، تلقیح سویه های 7-RAM و 5- RAM آزوسپیریلوم باعث صرفه جویی به میزان 40 درصد در مصرف کود های ازته گردید.
آزمایشهای گلخانه ای انجام شده توسط بادی و همکاران در برزیل ، نشان داد که تلقیح گیاه گندم با سویه های ، 2450SP ،107SP و 7SP آزوسپیریلوم برازیلنس ، تا مرحله گلدهی ، تأثیری در وزن خشک ، ازت کل با 15N نداشته و در مرحله آخر رشد ، یعنی مرحله تولید دانه ، افزایش وزن خشک معنی دار نشده ولی افزایش ازت کل دانه به مقدار زیادی افزایش یافته ، بطوری که این مقدار بطور متوسط 44 درصد بیشتر از گیاهان تلقیح نشده بوده است ، با روش 15N نشان داده شده که افزایش ازت کل در نتیجه تثبیت ازت توسط سویه های آزوسپیریلوم نبوده و ممکن است به دلیل تولید هورمونهای رشد بوسیله باکتریها یا افزایش جذب ازت خاک توسط گیاه تلقیح شده با این سویه ها باشد . در آزمایش مزرعه ای انجام شده توسط این محققان ، تلقیح گیاه گندم با سویه های 246SP ، 245SP آزوسپیریلوم برازیلنس و سویه AmYTr آزوسپیریلوم آمازوننس ، باعث افزایش معنی دار وزن خشک و ازت کل اندام هوایی در مرحله گلدهی و افزایش ازت کل دانه در مرحله رسیدن گردیده، این آزمایش اولین آزمایش بوده که در آن از آزوسپیریلوم آمازوننس برای تلقیح گیاه گندم استفاده شده است ، هر سه سویه لز ریشه گندم جدا شده بودند. سویه هایی را که از ریشه یک گیاه جدا شده و سپس برای تلقیح همان گیاه مورد استفاده قرار می دهند، سویه همولوگ می نامند.
در این آزمایش ، تلقیح با سویه های همولوگ نسبت به سویه های غیر همولوگ تأثیری بیشتری در افزایش عملکرد گیاه گندم داشته است. فریتاس و همکاران نیز افزایش عملکرد دانه و ازت کل در ذرت تلقیح شده با سویه 242SP آزوسپیریلوم لیپوفروم جدا شده از ریشه استریل سطحی شده ذرت را گزارش نموده و اشاره کرده اند که سویه غیر همولوگ st109SP آزوسپیریلوم برازیلنس جدا شده از ریشه برنج ، چنین افزایشی را ایجاد نکرده است. در تمام غلاتی که مورد مطالعه قرار گرفته اند ، مشاهده شده که تثبیت ازت همیشه در طول مرحله زایشی نسبت به مراحل دیگر بیشتر بوده است، ولی بعضی از محققان دریافتند که تلقیح گندم در مراحل اولیه رشد رویشی مخصوصاً در مرحله پنجه دهی گندم موثر می باشد. در مورد انتقال ازت تثبیت شده توسط ازوسپیریلوم به گیاه میزبان ، ونیگر و همکاران با استفاده از روش رقت ایزوتوپی 15N نشان دادند که 3/3 درصد از ازت موجود در ریشه و 6/1 درصد از ازت موجود در اندام هوایی گیاه گندم تلقیح شده با آزوسپیریلوم برازیلنس ، منشاء اتمسفری دارد، همچنین قسمت اعظم ازت تثبیت شده در ریشه باقی می ماند.
افزایش عملکرد در اثر تلقیح با ازوسپیریلوم ، به گیاهان تک لپه مانند گیاهان خانواده گندمیان (گرامینه) و سایر گراسها محدود نمی شود ، آزمایشهای انجام شده حاکی از این است که تلقیح گیاهان نخود که بطور طبیعی دارای گره بندی بوده اند، در شرایط گلخانه ای باعث افزایش معنی دار تعداد گرهها شده است. در آزمایشهای مزرعه ای ، تلقیح نخود با آزوسپیریلوم یک هفته بعد از جوانه زدن گیاه، عملکرد دانه این گیاهان را افزایش داده ولی تاثیری در عملکرد وزن خشک نداشته است . همچنین تلقیح گیاه ماش در شرایط گلخانه ای و مزرعه ای باعث افزایش فعالیت احیای استیلن ( تثبیت ازت) گردیده است. تلقیح آزوسپیریلوم ، همراه با ریزوبیوم ویژه گیاه Hedysarum coronarium Sulla Clover در هفت روز بعد از جوانه زدن ، در مقایسه با ریزوبیوم تنها ، باعث افزایش احیای استیلن در این گیاه شده است.
دکتر محمد جواد روستا، استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس
منبع : فصلنامه نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی – سال چهارم – شماره سیزدهم – پاییز 1385

سوالات فرسایش خاک 1380



1 ) فرسایش آبی در کدام روش آبیاری کمتر است؟
الف ) آبیاری بارانی
ب ) آبیاری غرقابی
ج ) آبیاری قطره ای
د ) آبیاری کرتی
.
.

جواب : گزینه
.
2 ) سرعت آستانه فرسایش بادی عبارتست از ... سرعت باد که باعث ... می شود.
الف ) حداقل - حرکت ذرات خاک
ب ) حداقل - حداکثر جابجایی ذرات خاک
ج ) حداکثر - جابجایی ذرات خاک
د ) حداکثر - حداکثر جابجایی خاک
.
.
جواب : گزینه
.
3 ) کدامیک از موارد زیر جزو خصوصیات کرت استاندارد نیست؟
الف ) آیش
ب ) شیب 9 درصد
ج ) طول 22.1 متر
د ) عرض 7 فوت
.
.

جواب : گزینه
.
4 ) خاکهایی که دارای روان آب و قابلیت نفوذ متوسطی هستند جزء کدام گروه هیدرولوژیکی خاک در روش عدد منحنی روان آب هستند؟
الف ) A
ب ) B
ج ) C
د ) D
.
.

جواب : گزینه
.
5 ) کدام فاکتور بر روی ضریب فرسایش پذیری(K) اثری ندارد؟
الف ) بافت خاک
ب ) ساختمان خاک
ج ) شیب خاک
د ) نفوذپذیری
.
.

جواب : گزینه
.
6 ) در معادله جهانی فرسایش خاک عامل درجه شیب زمین (S) در شرایط استاندارد برابر چند درصد در نظر گرفته می شود؟
الف ) 5
ب ) 9
ج ) 12
د ) 12
.
.

جواب : گزینه
.
7 )در حوزه آبخیزی به وسعت 100000 هکتار متوسط بارندگی سالانه 200 میلیمتر و حجم روان آب خارج شده 100 میلیون متر مکعب در سال است. ضریت روان آب عبارتست از:
الف ) 0.05
ب ) 0.25
ج ) 0.5
د ) 5
.
.

جواب : گزینه
.
8 ) برای مشاهده سوال شماره 8 روی لینک زیر کلیک کنید!!
http://elistiyen.googlepages.com/erosion8-80.jpg
.
.

جواب :
.
9 ) هر چه جرم مخصوص مایعی افزایش یابد برای انتقال یک جسم سرعت ...لازم است.
الف ) بیشتری
ب ) در حد متوسط
ج ) کمتری
د ) خیلی بیشتری
.
.

جواب : گزینه
.
10 ) نقش باد در افزایش سرعت نهائی قطرات باران در مورد کدامیک از گزینه های زیر بیشتر است؟
الف ) قطرات ریز
ب ) قطرات متوسط
ج ) قطرات درشت
د ) قطرات خیلی درشت
.
.

جواب : گزینه
.
11 ) آغاز پیدایش خندق در آبراهه نتیجه کدامیک از موارد زیر است؟
الف ) افزایش ظرفیت آبراهه
ب ) بارندگی زیاد
ج ) بر هم خوردن تعادل آبراهه
د ) جاری شدن سیلاب
.
.
جواب : گزینه
.
12 )برای مشاهده سوال شماره 12 روی لینک زیر کلیک کنید!!
http://elistiyen.googlepages.com/erosion12-80.jpg
.
.

جواب :
.
13 ) EI30 عبارتست از:
الف ) خطوط هم فرسایش
ب ) شاخص فرسایش باران
ج ) انرژی جنبشی باران
د ) انرژی جنبشی روان آب
.
.

جواب : گزینه
.
14 ) در حوزه ای به وسعت 1000 هکتار، اگر دبی روان آب 15 متر مکعب بر ثانیه و شدت باران 5 سانتی متر بر ساعت باشد، مقدار ضریب روان آب برابر است با:
الف ) 0.108
ب ) 0.190
ج ) 0.304
د ) 0.402
.
.
جواب : گزینه
.
15 ) حرکت ذرات بوسیله باد بیشتر بصورت کدام یک از حالات زیر است؟
الف ) تعلیقی
ب ) جهشی
ج ) خزشی
د ) بستگی به سرعت آستانه فرسایش دارد
.
.

جواب : گزینه
.
16 ) در سالهای اخیر شاهد وقوع پدیده زیاد رانش زمین در کشور بوده ایم عامل اصلی و مؤثر در رانش زمین کدام است؟
الف ) جاده سازی
ب ) بهره برداری از معادن
ج ) فرسایش کناری
د ) جنگلتراشی و از بین بردن پوشش گیاهی
.
.

جواب : گزینه
.
17 ) در کـدامیک از موارد زیر فـرمول جهانـی فـرسایش مقدار فرسایش را بطور تخمینی بیان می کند؟
الف ) فرسایش بالارونده
ب ) فرسایش خندقی
ج ) فرسایش ورقه ای و شیاری
د ) فرسایش لغزشی و خندقی
.
.
جواب : گزینه
.
18 )فرسایش پذیری حاک با مواد آلی آن چه نسبتی می تواند داشته باشد؟ک
الف ) نسبت معکوس دارد
ب ) نسبت مستقیم دارد
ج ) تا درصدی از مواد آلی خاک نسبت معکوس دارد
د ) ارتباطی به مواد آلی خاک ندارد
.
.

جواب : گزینه
.
19 )اثر شیب در افزایش فرسایش، در کدامیک از خاکهای زیر بیشتر می باشد؟
الف ) بافت ریز
ب ) شنی
ج ) شنی با سنگریزه زیاد
د ) شنی با سنگریزه کم
.
.

جواب : گزینه
.
20 )برای مشاهده سوال شماره 15 روی لینک زیر کلیک کنید!!
http://elistiyen.googlepages.com/erosion20-80.jpg
.
.

جواب :
.
21 ) تراسهای آبراهه ای بانیمرخ V شکل به چه منظوری احداث می شود؟
الف ) برای تولید رسوب
ب ) جهت نفوذ دادن آبهای جاری در زمین
ج ) جهت جلوگیری از سیلاب
د ) جهت تخلیه آبهای جاری
.
.

جواب : گزینه
.
22 ) کدام گزینه در مورد سرعت حد باران نادرست است؟
الف ) سرعت باد سرعت حد را افزایش می دهد
ب ) سرعت حد بستگی به قطر قطرات دارد
ج ) حداکثر سرعت حد 9 متر در ثانیه است
د ) سرعت حد به هیچ یک از موارد ذکر شده بستگی ندارد
.
.
جواب : گزینه
.
23 ) اگر بیست درصد باران به روان آب تبدیل شود و سرعت حد باران 9 متر بر ثانیه، سرعت حرکت روان آب 8/1 سرعت حد بـاشد، انــرژی جنبشی باران چند برابر انـرژی جنبشی روان آب می باشد؟
الف ) 360.3
ب ) 318.9
ج ) 256.8
د ) 230.2
.
.
جواب : گزینه
.
24 ) میزان بارندگی و نفوذپذیری به ترتیب چگونه باشد فرسایش کمتر است؟
الف ) کم - زیاد
ب ) زیاد - کم
ج ) هر دو کم
د ) هر دو زیاد
.
.
جواب : گزینه
.
25 ) با توجه به داده های P = 0.1 ،C = 0.8 ،LS = 0.4 ،K = 0.55 ،R = 200 مقدار خاکی که در یک سال در 15 هکتار زمین براساس معادله جهانی فرسایش از بین می رود چند تن در سال است؟
الف ) 35.2
ب ) 52.8
ج ) 62
د ) 72
.
.

جواب : گزینه
.
26 ) در مناطق باد خیز عوامل اصلی فرسایش بادی عبارت است از :
الف ) زمین های مسطح، فقدان پوشش گیاهی
ب ) زمین های ناهموار، بارندگی کم
ج ) درصد کم مواد آلی خاک، ناهمواری زمین
د ) فرسایش پذیری خاک،بارندگی شدید
.
.
جواب : گزینه
.
27 ) میزان فرسایش موقعی در یک خاک عمیق کمتر از خاک مشابه خود با عمق کم خواهد بود که:
الف ) رطوبت خاک در حد ظرفیت زراعی باشد
ب ) خاک به حالت اشباع باشد
ج ) خاک غیرقابل نفوذ باشد
د ) خاک نفوذپذیر باشد
.
.

جواب : گزنیه
.
28 ) مهمترین خصوصیات بارندگی که در قدرت فرسایندگی آن مؤثر است عبارتند از:
الف ) شدت بارندگی - مقدار بارندگی
ب ) مدت بارندگی
ج ) شدت و مدت بارندگی
د ) مقدار بارندگی - مدت بارندگی
.
.
جواب : گزینه
.
29 ) در تعیین فاصله افقی و عمودی بانکت ها افزایش شیب چه تأثیری روی آنها می گذارد؟
الف ) فاصله عمودی زیاد و فاصله افقی کم می شود
ب ) فاصله عمودی کم و فاصله افقی زیاد می شود
ج ) فاصله عمودی زیاد و فاصله افقی تغییر نمی کند
د ) فاصله افقی کم و فاصله عمودی تغییر نمی کند
.
.
جواب : گزینه
.
30 ) اگر ارتفاع بند 2.5 متر و شیب گالی 6 درصد و شیب حد 3/1 شیب گالی باشد فاصله بین بندها باید چند متر باشد؟
الف ) 52.5
ب ) 59.4
ج ) 72.1
د ) 62.5
.
.

جواب : گزینه
.

سوالات فرسایش خاک 1379


1 ) اثر شیب در افزایش فرسایش در کدامیک از خاکهای زیر بیشتر است؟
الف ) خاکهای شنی
ب ) خاکهای بافت ریز
ج ) خاکهای شنی با سنگریزه خیلی زیاد
د ) خاکهای شنی با 10% سنگریزه
.
.
جواب : گزینه
.
2 ) در حوزه آبخیزی به وسعت 300 هکتار بارانی با شدت 5 میلیمتر در ساعت می بارد ضریب روان آب منطقه 0.6 بر آورد گردیده است شدت روان آب چند متر مکعب در ثانیه است؟
الف ) 0.25
ب ) 2.5
ج ) 25
د )250
.
.
جواب : گزینه
.
3 ) کدام فاکتور تأثیر چندانی در تولید حجم روان آب ندارد؟
الف ) نوع خاک
ب ) نوع استفاده از اراضی
ج ) نوع شکل حوزه آبخیز
د ) نوع عملیات اصلاحی
.
.
جواب : گزینه
.
4 ) برای کنترل آبراهه ای به طول 600 متر که شیب آن 10% شیب حد آن 4% است چند عدد بند به ارتفاع 3 متر لازم خواهد بود؟
الف ) 8
ب ) 12
ج ) 18
د ) 24
.
.

جواب : گزینه
.
5 ) در حوزه آبخیزی به مساحت 1800 هکتار در اثر یک بارندگی با شدت 15 میلیمتر در ساعت حداکثر دبی معادل 30 متر مکعب بر ثانیه از انتهای حوزه خارج می شود ضریب رواناب برابر است با :
الف ) 0.25
ب ) 0.4
ج ) 0.6
د ) 0.8
.
.

جواب : گزینه
.
6 ) در زمین های شیبدار کدام روش آبیاری فرسایش را تشدید می کند؟
الف ) بارانی
ب ) شیاری
ج ) قطره ای
د ) کرتی
.
.

جواب : گزینه
.
7 ) تراس با شیب پشت تند معمولا در کدام شیب ها ساخته می شود؟
الف ) کمتر از 6%
ب ) 12-6%
ج ) 18-12%
د ) 24-18%
.
.

جواب : گزینه
.
8 ) در فرمول Q=CLA/360 برای تعیین C از کدام عامل استفاده نمی شود؟
الف ) پوشش نباتی
ب ) توپوگرافی
ج ) خاک
د ) حداکثر شدت بارندگی
.
.
جواب : گزینه
.
9 ) کدام فرسایش به فرسایش پنجه ای در ایران معروف است؟
الف ) شیاری
ب ) بین شیاری
ج ) خندقی
د ) ورقه ای
.
.
جواب : گزینه
.
10 ) میزان فرسایش موقعی در یک خاک عمیق کمتر از خاک مشابه خود با عمق کم خواهد بود که ...
الف ) خاک نفوذپذیر باشد.
ب ) خاک به حالت اشباع باشد.
ج ) خاک غیرقابل نفوذ باشد.
د ) نفوذپذیری خاک کم باشد.
.
.

جواب : گزینه
.
11 ) برای کنترل خندق ها و جلوگیری از گسترش آنها بهترین روش حفاظتی کدام است؟
الف ) ایجاد بندها
ب ) کشت گیاهان
ج ) کشت گیاهان و ایجاد بندها
د ) مالچ پاشی
.
.

جواب : گزینه
.
12 ) در کدامیک از اراضی فرسایش خاک کمتر است؟
الف ) شیب زمین 18% و طول شیب 10 متر
ب ) شیب زمین 18% و طول شیب 20 متر
ج ) شیب زمین 18% و طول شیب 30 متر
د ) شیب زمین 18% و طول شیب 40 متر
.
.
جواب : گزینه
.
13 ) اگر شدت بارندگی 3 میلیمتر در دقیقه و شیب زمین 50 درصد باشد فاصله عمودی بین دو بانکت متوالی چند متر است؟
الف ) 5
ب ) 15
ج ) 7.5
د ) 25
.
.

جواب : گزینه
.
14 ) معادله جهانی فرسایش (USLE) چرا در کشور ما کاربرد ندارد؟
الف ) نداشتن نقشه های توپوگرافی
ب ) نداشتن اطلاعات کافی در رابطه با حفاظت خاک
ج ) نداشتن اطلاعات مربوط به فرسایش خاک
د ) کمبود آمار شدت بارندگی
.
.

جواب : گزینه
.
15 ) برای مشاهده سوال شماره 15 روی لینک زیر کلیک کنید!!
http://elistiyen.googlepages.com/erosion15-79.jpg
.
.

جواب :
.
16 ) کدام خاک، بیشتر مستعد فرسایش آبی است؟
الف ) آهکی
ب ) خنثی
ج ) سدیمی
د ) گچی
.
.

جواب : گزینه
.
17 ) از روش عدد منحنی رواناب یا CN برای تخمین چه فاکتوری استفاده می شود؟
الف ) میزان ارتفاع رواناب
ب ) میزان متوسط بارندگی
ج ) میزان رسوب یک حوضه
د ) تعیین سرعت رواناب
.
.

جواب : گزینه
.
18 ) عامل طول شیب زمین در معادله جهانی فرسایش خاک، نسبتی است که میزان فرسایش حاصله را در زمین مورد نظر با مقدار فرسایش در زمینی به طول ... مقایسه می کند.
الف ) 7.25 فوت
ب ) 7.25 متر
ج ) 72.5 متر
د ) 72.5 فوت
.
.

جواب : گزینه
.
19 ) در معادله جهانی فرسایش خاک، فرسایش خاک را در زمینی که شیب معیین دارد نسبت به قطعه زمینی با شیب ... در صد تعیین می کنند.
الف ) 0.9
ب ) 1.9
ج ) 9
د ) 19
.
.

جواب : گزینه
.
20 ) شعاع هیدرولیکی کانالهای انتقال آب تابع کدام فاکتور است؟
الف ) زبری کانال
ب ) شکل کانال
ج ) شیب کانال
د ) جنس کانال
.
.

جواب : گزینه
.
21 ) اساس طبقه بندی گروههای هیدرولوژیکی خاک در روش عدد منحنی رواناب یا CN بیشتر تحت تأثیر ... است.
الف ) سختی و مقاومت خاک
ب ) نفوذپذیی خاک
ج ) ظرفیت نگهداری آب در خاک
د ) درجه فرسایش پذیری خاک
.
.

جواب : گزینه
.
22 ) فرسایش خاک تابعی است از ...
الف ) انرژی قطرات باران
ب ) شیب زمین
ج ) عامل سایش دهندگی در عامل سایش پذیری
د ) مدیریت کشت و کار
.
.

جواب : گزینه
.
23 ) کدام گزینه صحیح است؟
الف ) هر چقدر نفوذپذیری پروفیل خاک کمتر شود فرسایش پذیری خاک افزایش می یابد.
ب ) هر چقدر نفوذ پزیری پروفیل خاک کمتر شود فرسایش پذیری خاک کاهش می یابد.
ج ) فرسایش پذیری خاک فقط به نفوذپذیری لایه های سطحی خاک بستگی دارد.
د ) فرسایش پذیری خاک اصولا بستگی به نفوذپذیری خاک ندارد.
.
.

جواب : گزینه
.
24 ) به نظر شما حد فرسایش قابل قبول به کدام عوامل بیشتر بستگی دارد؟
الف ) تجربه زارع
ب ) شیب زمین
ج ) شخم در جهت شیب
د ) عمق خاک
.
.
جواب : گزینه
.
25 ) درجه تراکم بادشکن های غیر زنده به کدام عوامل ذیل بستگی دارد؟
الف ) پستی و بلندی منطقه
ب ) جهت باد و سرعت آن
ج ) میزان درصد تقلیل سرعت باد و جهت باد غالب
د ) ارتفاع بادشکن و جهت باد
.
.
جواب : گزینه
.
26 ) در حوزه آبخیزی با شیب 45 درصد با خاک نسبتا عمیق و بارندگی کم، کدامیک از عملیات حفاظتی ذیل را توصیه می کنید؟
الف ) کنتور بانک
ب ) بانکت ( تراسهای آبراهه ای ) افقی
ج ) بانکت ( تراسهای آبراهه ای ) شیبدار
د ) تراسهای سکوئی جهت کشاورزی
.
.

جواب : گزینه
.
27 ) برای مبارزه با فرسایش خاک در اراضی کشاورزی شیبدار بهترین روش کدام است؟
الف ) درختکاری در حاشیه مزرعه
ب ) کشت نواری بر روی خطوط میزان منحنی
ج ) کشت بر روی خطوط میزان منحنی
د ) کشت معمولی
.
.

جواب : گزینه
.
28 ) کدام جزء بافت خاک بیشترین حساسیت را به فرسایش نشان می دهد؟
الف ) رس
ب ) شن درشت
ج ) رس + سیلت
د ) سیلت + شن خیلی ریز
.
.

جواب : گزینه
.
29 ) گالیهای U شکل معمولا در مناطقی به وجود می آیند که :
الف ) خاک خیلی عمیق باشد.
ب ) خاک سطحی و زیرین مقاوم به فرسایش باشد.
ج ) خاک سطحی حساس به فرسایش و خاک زیرین مقاوم به فرسایشباشد.
د ) خاک سطحی و زیرین حساس به فرسایش باشد.
.
.

جواب : گزینه
.
30 ) کدام گزینه صحیح است؟
الف ) میزان مواد معلق و کف بستر به جنس سازنده حوزه آبخیزی بستگی دارد.
ب ) مواد کف بستر و مواد معلق ارتباطی با هم ندارند.
ج ) مواد معلق همیشه از مواد کف بستر بیشتر است.
د ) مواد معلق همیشه کمتر از مواد کف بستر است.
.
.
جواب : گزینه
.

پلیمر سوپر جاذب


سوپر جاذب چیست ؟

یک ماده افزودنی خاک بوده که آب و مواد غذایی را جذب و حفظ می کنند و با خاک کشت همراه گشته و به رشد مطلوب گیاه ،کاهش اتلاف آب و هزینه های آبیاری کمک می نماید اساس ساخت این پلی مرها آلی بوده و به صورت مصنوعی تولید می گردند از پلی اکریلات پتاسیم و کوپلمیرهای پلی اکریل آمید ساخته شده و ویژگی منحصر به فرد آن بالا بودن ظرفیت جذب آب و حفظ آن است این مواد پس از استفاده مستمر ، در خاک کشت هیچگونه تغییری ایجاد نمی نماید و گیاهان ، ارگانیسم های زنده خاک یا آب سطحی را آلوده نمی سازند. مطالعات توسط سازمان محیط آلمان و سایر کشورها نشان داده که استفاده از این ماده هیچگونه عوارضی برای انسان ، گیاه و خاک و محیط زیست ندارد این مواد تقریباً 500 – 200 برابر وزن خود آب جذب می کنند ، در این حال پس از آبگیری دانه های خشک مواد سوپر جاذب ژل دانه دانه بوجود می آورند با استفاده از این پلی مر می توان دور آبیاری را افزایش داد . این مواد شامل سه نوع کاتیون ، آنیونی و خنثی می باشد که در کشاورزی نوع آنیونی آن با داشتن بار منفی مورد توجه می باشد . سوپر جاذبه های آنیونی با دارا بودن قابلیت بالای ظرفیت کاتیونی قادرند علاوه بر جذب مقادیر قابل توجهی آب ،کاتیونهای موثر و مفید در رشد گیاه را در خود جذب کنند و ضمن جلوگیری از هدر رفتن آنها در موقع لزوم آنها را در اختیار گیاه قرار دهند. این مواد بی بو ، بی رنگ و بدون خاصیت آلایندگی خاک ، آب و بافت گیاهی می باشند.

مزایای استفاده از پلی مرهای سوپر جاذب در کشاورزی
• افزایش ظرفیت حفظ آب و مواد غذایی خاک برای مدت طولانی
• کاهش تعداد نوبتهای آبیاری تا حد 50 درصد
• مصرف یکنواخت آب برای گیاهان
• رشد سریع تر و مطلوب تر ریشه با ذخیره مواد غذایی
• کاهش شستشو آب و مواد غذایی موجود در خاک
• کاهش هزینه های آبیاری
• فراهم نمودن رطوبت پوسته خاک
• بالا بردن ظرفیت تبادلی سوپر جاذب ها و تبادل کاتیونی در خاک
• به حداکثر رساندن پتانسیل تولید محصول
• رشد سریع تر و سالم تر گیاهان مخصوصاً در مناطق بسیار گرم و خشک
• مصرف بهینه کودهای شیمیایی
• محافظت ریشه های روی خاک در برابر خشک شدن در زمان حمل و نقل و انبار کردن نهال ها
• هوا دهی بهتر در خاک
• امکان کشت در مناطق بیابانی و سطوح شیب دار
• افزایش فعالیت و تکثیر قارچهای مایکوریزا
• ثبات و اثر طولانی سوپر جاذب
• تقویت حالت تخلخل ، تغذیه پذیری و ثبات ساختار کشت



مقدار کاربرد سوپر جاذب ها
مقدار کاربرد آن بستگی به نوع سوپر جاذب ، بافت ، خاک ، گونه گیاهی و شرایط اقلیمی منطقه دارد . خاک رسی به دلیل دارا بودن درصد بالاتری خلل و فرج زیر نیاز کمتری به سوپر جاذب نسبت به خاک شنی و لومی دارد . بنابراین خاک شنی به دلیل قابلیت نگهداری آب کمتر عکس العملی بهتری نسبت به خاک رسی در مقابل کاربرد سوپر جاذب نشان داده ، در نتیجه میزان کاربرد آن در خاکهای رسی کمتر از خاکهای لومی و شنی است مقدار مصرف آن در خاکهای نواحی گرم و خشک به مراتب بیشتر از نواحی مرطوب و خشک می باشد کاربرد آن در نواحی مرطوب عمدتاً در گیاهان مستقر در شیب ها توصیه می شود . میزان کاربرد برای گیاهان آبدوست بیشتر از خشکی دوست است.
کاربرد بیش از حد آن توصیه نشده زیرا این ماده در اثر جذب آب متورم می شود و ممکن است موجب خروج ریشه ها و گیاه از خاک شود. لازم به ذکر است که روش کاربرد سوپر جاذب تأثیر به سزایی روی میزان مصرف آن به خصوص تحت شرایط مزرعه ای دارد . به هر حال کاربرد این مواد بسته به شرایط مختلف می تواند نیاز آبیاری را تا 50 درصد کاهش دهد.

روش کاربرد سوپر جاذب ها
پلی مر سوپر جاذب می تواند به روش کپه ای ( درون گودالی ) ، نواری و اختلاط کامل با خاک به کار روند . نکته مهم در هنگام کاربرد این مواد این است که باید به خوبی با خاک مخلوط شوند و در سطح خاک استفاده نشوند علت این امر تأثیر اشعه خورشید و اشعه ماورا بنفش روی سوپر جاذب بوده که موجب شکستگی سریع آن می شود. این ترکیب هم چنین به عنوان بستر رویش گیاه و بصورت خالص و بدون خاک نیز می تواند مورد استفاده گیرد . در این شرایط بهتر است عناصر غذایی مورد نیاز گیاه را به آن اضافه نمود .کاربرد آن به دو صورت خشک و آبگیری ( ژل ) توصیه می شود. در صورتیکه به صورت ژل در خاک مصرف شود .
نوع پودری آن دارای دوام کمتری بوده و حدود 12 – 6 ماه در خاک پایدار است و بیشتر بعنوان پوشش بذر و نیز برای ریشه های لخت نشاها و جوانه هایی استفاده می شود که رطوبت برای آنها بسیار بحرانی باشد . هنگام کاربرد برای درختان ، قسمتی از خاک پای درخت را خارج نموده و به مقدار لازم سوپر جاذب را با مقداری خاک مخلوط کرده ، سپس این مخلوط را در قسمت زیرین ریخته و روی آن را با خاک معمولی پر می نمائیم . در گلدان بهتر است سوپر جاذب را با مقداری خاک مخلوط کرده و به صورت لایه ای در قسمت پایین گلدان مصرف کرد تا از هدر رفتن آب جلوگیری نماید . هم چنین می توان سوراخهای تا دو سوم عمق گلدان ایجاد کرد و مقدار لازم پلی مر خشک را درون آنها ریخته ، آن را فشرد و سپس سوراخها را با مقداری خاک معمولی پوشاند. تعداد سوراخها و مقدار پلی مر بستگی به اندازه گلدان دارد.
در مزارع پلی مر به دو صورت به کار می رود . در روش اول پس از پخش سطحی سوپر جاذب آن را توسط شخم تا عمق زیر ناحیه ریشه بر می گردانیم آنگاه می توان مبادرت به کاشت گیاه نمود .
در روش دوم از کود پاش نواری استفاده می کنیم که طی آن سوپر جاذب توسط لوله های دستگاه در کنار ردیفهای کاشت و در عمق ریشه های قرار می گیرد.
این مواد پس از تماس با آب بصورت یک ژل متورم در آمده و آب و مواد غذایی محول را در خود نگه می دارند بررسیها نشان داده که کاربرد سوپر جاذب بسته به نوع گیاه ، بافت خاک و شرایط اقلیمی موجب کاهش آب مصرفی به میزان 50 – 40 درصد می شود .

زمینه های کاربرد سوپر جاذب ها
1- کشاورزی
2- مصارف بهداشتی و پزشکی و داروسازی
3- حفظ تازگی میوه و سبزی بسته بندی
4- برف مصنوعی
5- ژل های مخصوص آتش نشانی

نکات مورد توجه
سوپر جاذبه ها جایگزین کودهای شیمیایی و آبیاری نمی باشند . این مواد تنها قابلیت نگهداری آب و برخی ازعناصر غذایی مورد نیاز گیاه را در خاک افزایش می دهند و از آبشویی و هدر رفتن N , K , Zn , Fe , B , P خاک جلوگیری بعمل می آورند. سوپر جاذبه ها می توانند با کود شیمیائی ، علف کش ها و آفت کش ها مخلوط شده و بدون هیچ گونه اثر متقابل با یکدیگر به کاربرده شوند.
این مواد پس از 12 - 5 سال در اثر تجزیه میکروبی و تاثیر نور خورشید به تدریج از بین می روند و به مواد ی همچون آب و دی اکسید کرین و آمونیوم تبدیل می شوند . وهیچ آسیبی به طبیعت وارد نمی کنند.

منبع : فصلنامه نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی – سال چهارم – شماره پانزدهم – بهار 1386
مهندس پریناز پور اسماعیل ، کارشناس ارشد زراعت
دکتر داوود حبیبی ، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی کرج
مهندس بهجت روشن ، جهاد کشاورزی تهران


سوالات پیدایش و رده بندی خاکها سال 1376



1 ) مقدار کربن آلی در افق مالیک در صورتیکه شرط رنگ بدلیل آهک موجود نباشد چند درصد است؟
الف ) 2.5
ب ) 2
ج ) 1
ج ) 0.6
.
.

جواب: گزینه
.

2 ) بخش کنترلی رطوبت خاک به ضخامتی گفته می شود که حد فوقانی آن با اضافه کردن .... و حد تحتانی آن با افزودن ....... سانتی متر آب به خاک خشک به دست می آید.
الف ) 2.5 ، 3.5
ب ) 7.5 ، 7.5
ج ) 2.5 ، 7.5
د ) 8.5
.
.
جواب : گزینه
.
3 ) سیروزم در سیستم رده بندی قدیمی جزو خاکهای ...... قرار می گیرد.
الف ) آزونال
ب ) زونال
ج ) کلسی مرف
د ) هالومرف
.
.

جواب : گزینه
.
4 ) کدام گروه رده ها می توانند در رژیم رطوبتی آریدیک ( Aridic ) وجود داشته باشند؟
الف ) Mollisols - Inceptisols - Aridisols
ّب ) Inceptisols - vertisols - Aridisols
ج ) Vertsols - oxisols - Inceptisols
د ) Aridisols - Oxisols - Entisols
.
.

جواب : گزینه
.
5) خاکی دارای رژیم رطوبتی زریک و افق کلسیکی است که باندری فوقانی آن در 105 سانتی متری خاک واقع است رده بندی صحیح این خاک کدام است؟
الف ) Calcids
ب ) Calciorthids
ج ) Xerochrepts
د ) Xerothents
.
.

جواب : گزینه
.
6) فرآیند Chelivization با کدام عناصر انجام می گیرد؟
الف ) آهن و آلومینیم
ب ) سیلس و رس
ج ) اکسیدمنیزیم و کلسیم
د ) کلسیم وسدیم
.
.

جواب : گزینه
.
7 ) در یکی از شرایط تفکیک افق ناتریک چنین آمده است که تا عمق 2 متری اگر SAR برابر یا بزرگتر از 13 باشد در قسمت سطحی خاک تا عمق 40 سانتی متری آن..... تبادلی است.
الف )سدیم تبادلی بیش از کلسیم و منیزیم
ب ) مجموع سدیم و منیزیم تبادلی بیش از کلسیم واسیدیته
ج ) مجموع سدیم و منیزیم تبادلی برابر کلسیم و اسیدیته
د ) مجموع کلسیم و منیزیم تبادلی بیش از سدیم و اسیدیته
.
.
جواب : گزینه
.
8 ) طبقه ی E فقط به طبقه ای گفته می شود که ...
الف ) رس ها در آن تجمع یافته باشد
ب ) خاکدانه های آن دارای پوشش رسی زیادی باشند
ج ) رس یا هوموس در آن تجمع یافته باشد
د ) رس یا هوموس از آن خارج شده باشند
.
.
جواب : گزینه
.
9 ) خاکی است با افق مشخصه Ochric Epipedon و افق مشخصه عمقی Natri Horizon و رژیم رطوبتی Aridic ،رده بندی این خاک تا حد گروههای بزرگ کدام است؟
الف ) Natrargids
ب ) Natrixeralfs
ج ) Natrixerrults
د ) Natriorthids
.
.
جواب : گزینه
.
10 ) خاکهای با افق مشخصه سطحی Ochric Epipedon و افق مشخصه عمقی Natric Horizon و رژیم رطوبتی Udic، رده بندی این خاک تا حد گروههای بزرگ کدام است؟
الف ) Natragids
ب ) Natriudalfs
ج ) Natriudults
د ) Udinatralfs
.
.

جواب : گزینه
.
11 ) معیارValue - n... .
الف ) برای تعیین میزان عناصر غذایی خاک است
ب ) معمولا در خاکهای نواحی خشک بسیار کم به کار می رود
ج ) در خاکهای معدنی هر چه مقدار بیشتر باشد شرایط کار کردن در آن آسانتر است
د ) نسبت بین درصد رطوبت در حالت مزرعه، به درصد رس معدنی و هوموس خاک است
.
.

جواب : گزینه
.
12 ) Durids ، یکی از اجزای خاکهای راسته....
الف ) Durisols است
ب ) های متعدد و مختلف است
ج ) Aridisols است با افق Duripan
د ) Aridisols است با افق Petrocalcic
.
.
جواب : گزینه
.
13 ) کدامیک از کانی ها بیش از همه در مقابل عوامل هوادیدگی فیزیکی و شیمیایی تخریب پذیر است؟
الف ) Biotite
ب ) Microcline
ج ) Olivine
د ) rthoclase
.
.

جواب : گزینه
.
14 ) علامت hsm مشخصه کدام یک از افق ها است؟
الف ) Ironstone
ب ) Duripan
ج ) petrocalcic
د ) Placic
.
.

جواب : گزینه
.
15 ) خاکی دارای افق مشخصه سطحی Ochric و افق های مشخصه عمقی Arigilic و Gypsic و حد بالایی افق ها در یکصد میلی متری سطح خاک قرار گرفته است. در صورتیکه رژیم رطوبتی این خاک Aridic و رژیم حرارتی آن Thermic باشد، رده بندی ای خاکها در سطح گروههای بزرگ کدام است؟
الف ) Argigypsids
ب ) Gypsiargids
ج ) Haplogpsids
د ) Haploargids
.
.
جواب : گزینه
.
16 ) برای تشکیل افق مشخصه تحت الارضی Oxic Horizon، کدام پروسه بیشترین تاثیر را دارد؟
الف ) Decomposition
ب ) Latosolization
ج ) Resilication
د ) Silication
.
.

جواب : گزینه
.
17 ) کدام تحت رده متعلق به رده Andisols نیست؟
الف ) Aquands
ب ) Borands
ج ) Torrands
د ) Xerands
.
.

جواب : گزینه
.
18 ) کدام خاک ممکن است در رژیم رطوبتی Aridic وجود داشته باشد؟
الف ) Alfisols
ب ) Mollisols
ج ) Oxisols
د ) Spodosols
.
.

جواب : گزینه
.
19) برای نمایش تجمع گچ ( Gypsum )، تجمع آهک و تجمع نمک های محلول چه پسوندهایی به ترتیب به اسم افق های خاک اضافه می شود؟
الف ) y ، sa و k
ب ) k ، y و sa
ج ) y ، k و sa
د ) sa ، k و y
.
.

جواب : گزینه
.
20 ) کاتنا ( Catena ) به ردیف خاک هایی گفته می شود که در آن اختلاف خاکها به دلیل...است.
الف ) فقط مواد مادری
ب ) وضع زهکشی متفاوت
ج ) اختلاف ارتفاع
د ) تفاوت توپوگرافی-رهکشی
.
.

جواب : گزینه
.
21 ) خاکهای اریدی سل شامل کدام زیر رده ها است؟
الف ) Cryids , salids , durids , gypsids , argids , Calcids , cambids
ب ) Cyryds , salids , orthids , gypsids , argids , calcids
ج ) Argids, orthids , cambids , cryids , gypsids
د ) Argids, orthids , cambids , cryids , durids , calcids , salids
.
.

جواب : گزینه
.
22 ) فرایند Pedoturbation در کدام خاک ها صورت می گیرد؟
الف ) Vertisols , Spodosols
ب ) Ultisols , Vertisols
ج ) خاکهای کائولینیت دار و Vertisols
د ) Vertisols و خاکهای مونتموریلونیت دار
.
.

جواب : گزینه
.
23 ) شدت هوا دیدگی در کدام خاکها به ترتیب افزایش می یابد؟
الف ) Entisols , Spodosols , Ultisols
ب ) Inceptisols , oxisols , Alfisols
ج) Histosols , Aridison , spodosols
د ) Oxisols, Ultisols , Entisols
.
.
جواب : گزینه
.
24 ) درصد اشباع بازی بیشتر از 50درصد، موادآلی بیشتر از 24درصد و ساختمان توده ای،از مشخصات کدام افق است؟
الف ) Umbric
ب ) Histic
ج ) Mollic
د ) Ochric
.
.

جواب : گزینه
.
25 ) در کدام خاک کربن آلی با عمق، به طور نامنظم تغییر می کند؟
الف ) Argids
ب ) Fluvents
ج ) Orthents
د ) Ochric
.
.

جواب : گزینه
.
26 ) کدامیک از کانی ها مقاوم ترین کانی اولیه است؟
الف ) پیروکسن
ب ) فلدسپات
ج ) کوارنز
د ) میکا
.
.
جواب : گزینه
.
27 ) کلاتها در تکامل پروفیل کدام خاکها نقش دارد؟
الف ) پدوکال
ب ) پدالفر
ج ) پدزل
د ) برون منطقه ای
.
.

جواب : گزینه
.
28 ) کدام افق های سطحی، موادآلی بیشتری دارد؟
الف ) هیستیک
ب ) آمبریک
ج ) مالیک
د ) آکریک
.
.

جواب : گزینه
.
29 ) رده ی مالی سول فاقد کدام خصوصیت است؟
الف ) آب و هوای نیمه خشک تا نیمه مرطوب
ب ) افق سطحی مالیک
ج ) کاتیونهای بازی کم
د ) کاتیونهای بازی زیاد
.
.

جواب : گزینه
.
30 ) کدام شرط مربوط به رده ی ورتی سول نیست؟
الف ) وجود Gilgai
ب ) فقدان Gilgai
ج ) وجود شکاف به عرض 1سانتی متر در عمق 50 سانتی متری خاک
د )فقدان مرز سنگی یا شبه سنگی تا عمق 50سانتی متری خاک
.
.
جواب : گزینه

سوالات فرسایش خاک سال 1378


1 ) در یک بارش قطره قطرات باران تا چه شدتی بر حسب میلیمتر در ساعت افزایش می یابد ؟
الف ) 75
ب ) 120
ج ) 150
د ) 200
.
.

جواب : گزینه
.
2 ) فرسایش آبی وقتی زیادتر است که بارندگی ... و نفوذپذیری ... باشد
الف ) کم - زیاد
ب ) زیاد - کم
ج ) زیاد - زیاد
د ) کم - کم
.
.
جواب : گزینه
.
3 ) دبی باعث جلوگیری از ... می شود
الف ) افزایش زمینهای زراعتی
ب ) جمع آوری رسوبات
ج ) فرسایش توده ای
د ) فرسایش کناری
.
.

جواب : گزینه
.
4 ) در حوزۀ آبخیزی با شیب 50 درصد خاک نسبتا عمیق و بارندگی کم کدام عملیات حفاظتی مناسب است؟
الف ) بانکت افقی
ب ) بانکت شیبدار
ج ) تراس بندی
د ) کُتور بانک
.
.

جواب : گزینه
.
5 ) کدامیک از خصوصیات خاک بیشترین تأثیر را در حد فرسایش قابل قبول (مجاز ) دارد؟
الف ) بافت
ب ) ساختمان
ج ) عمق
د ) نفوذ پذیری
.
.

جواب : گزینه
.
6 ) بین تخریب مخصوص و درجه گل آلودی آب چه رابطه ای وجود دارد؟
الف ) مستقیم
ب ) غیر مستقیم
ج ) مستقیم و غیر مستقیم
د ) رابطه ای ندارد
.
.

جواب : گزینه
.
7 ) مهمترین اثر سله های سطحی خاک کدام است ؟
الف ) افزایش دادن شدت نفوذ و بالا بردن رواناب سطحی است
ب ) کهش دادن شدت نفوذ و بالا بردن رواناب سطحی است
ج ) افزایش دادن شدت نفوذ و کاهش دادن رواناب سطحی است
د ) تأثیری در شدت نفوذ و میزان رواناب سطحی ندارد
.
.
جواب : گزینه
.
8 ) از روش اعداد (شماره) منحنی روان آب (Curve Number (CN برای چه منظوری استفاده می شود؟
الف ) فقط تعیین حجم روان آب
ب ) فقط تعیین حداکثر دبی روان آب
ج ) تعیین حجم و حداکثر روان آب
د ) تعیین قدرت فرسایندگی باران
.
.

جواب : گزینه
.
9 ) امکان ایجاد فرسایش خندقی یا گالی در خاکی که دارای درصد ... بیشتری باشد، افـزایش می یابد.
الف ) رس
ب ) سنگریزه
ج ) سیلت
د ) شن
.
.

جواب : گزینه
.
10 ) حساسترین ذرات خاک نسبت به فرسایش بادی آنهایی هستند که اندازه شان بین چند سانتیمتر می باشد ؟
الف ) 0.01 - 0.001
ب ) 0.05 - 0.005
ج ) 0.1 - 0.01
د ) 0.5 - 0.05
.
.

جواب : گزینه
.
11 ) رعایت حریم آبراهه ها و رود خانه ها، خطر فرسایش کناره ای را ...
الف ) به کلی برطرف می کند.
ب ) زیاد می کند.
ج ) کم می کند.
د ) تغییری ایجاد نمی کند.
.
.

جواب : گزینه
.
12 ) جهت پیاده کردن یک سیستم تراس های آبراهه ای (بانکت بندی) عملیات را باید در کجای تپه شروع کرد؟
الف ) بالا
ب ) پائین
ج ) نفوذپذیرترین قسمت
د ) فرقی نمی کند
.
.
جواب : گزینه
.
13 ) در مناطقی که خطر لغزش زمین وجود دارد کدام نوع تراس آبراهه ای (بانکت)مناسب است؟
الف ) افقی
ب ) شیبدار
ج ) با سطح مقطع سهمی
د ) با سطح مقطع ذوزنقه ای
.
.
جواب : گزینه
.
14 ) در یک منطقه وسیع و مسطح میزان فرسایش بادی ...
الف ) بتدریج کمتر می شود.
ب ) بتدریج زیادتر می شود.
ج ) متناسب با توان دوم سرعت باد افزایش می یابد.
د ) فرقی می کند.
.
.

جواب : گزینه
.
15 ) اولین خط بانکت ...
الف ) از بالاترین حد در دامنه با توجه به سطح مؤثر در نظر گرفته می شود.
ب ) از پائین ترین حد در دامنه با توجه به سطح مؤثر در نظر گرفته می شود.
ج ) بهتر است از وسط دامنه به طرف بالا و پائین تپه شروع کرد.
د ) تفاوتی ندارد هم می توان از بالاترین و هم می توان از پائین ترین حد شروع کرد.
.
.

جواب : گزینه
.
16 ) در طراحی بانکت های شیبدار کدام فاکتو می بایستی بیشتر در نظر گرفته شود؟
الف ) نوع خاک بانکت
ب ) نوع پوشش گیاهی در فواصل بین دو بانکت
ج ) میزان کل بارندگی سالانه
د ) دبی حداکثر Q = max
.
.

جواب : گزینه
.
17 ) در روش شماره منحنی روان آب هرچقدر شماره منحنی به 100 نزدیک شود گروههای مختلف هیدرولوژیکی خاکه به ... نزدیک می شود.
الف ) A
ب ) B
ج ) D
د ) B,A
.
.

جواب : گزینه
.
18 ) در صورتیکه وزن باران باریده شده M باشد و سرعت حد آن 6 متر در ثانیه و 3/1 آن به صورت روان آب در آمده باشد و سرعت روان آب یک متر در ثانیه باشد:
الف ) انرژی سینتیک باران 108 برابر انرژی روان آب می باشد.
ب ) انرژی سینتیک روان آّب 108 برابر انرژی باران می باشد.
ج ) تفاوتی ندارد
د ) با اطلاعات داده شده قابل محاسبه نمی باشد
.
.
جواب : گزینه
.
19)برای مشاهده سوال شماره 19 روی لینک زیر کلیک کنید!
http://elistiyen.googlepages.com/Erosion19.jpg
.
.

جواب : گزینه
20 ) منظور از حد فرسایش قابل قبول، مقدار فرسایشی است که...
الف ) بیشتر از مقدار خاکسازی باشد.
ب ) کمتر و یا حداکثر معادل مقدار خاکسازی باشد.
ج ) خاک در یکسال و در سطح یک هکتار دارد.
د ) به مقدار محصول تولیدی خسارت زیادی وارد نکند.
.
.

جواب : گزینه
.
21 ) در طراحی بانکت ها با کاهش شیب زمین:
الف ) فاصله عمودی کمتر و فاصله افقی بیشتر می شود.
ب ) فاصله عمودی بیشتر و فاصله افقی کمتر می شود.
ج )فواصل افقی و عمودی کمتر می شود.
د ) فواصل افقی و عمودی بیشتر می شود.
.
.
جواب : گزینه
.
22 ) در مناطق باد خیز عوامل اصلی فرسایش بادی عبارت است از:
الف ) زمین ناهموار و بارندگی کم
ب ) درصد کم مواد آلی خاک و ناهمواری زمین
ج ) زمین مسطح و فقدان پوشش گیاهی
د ) دشتهای میانکوه و بارندگی کم
.
.

جواب : گزینه
.
23 ) در فرمول c = CIA/360 برای تعیین C از کدام استفاده می شود؟
الف ) حداکثر بارندگی
ب ) جنس خاک و رسوبات و پوشش نباتی
ج ) شدت بارندگی در زمان تجمع
د ) پوشش نباتی، خاک، توپوگرافی
.
.
جواب : گزینه
.
24 ) کدامیک از عوامل زیر بیشترین اثر را در کنترل فرسایش دارد؟
الف ) نوع پوشش گیاهی
ب ) مرحله رشد پوشش گیاهی
ج ) ارتفاع پوشش گیاهی
د ) تراکم پوشش گیاهی
.
.

جواب : گزینه
.
25 )در صورتیکه مقدار خاکسازی در دشتهای ایران 2.5 سانتیمتر در مدت 100 سال باشد، حد مجاز فرسایش برای این مناطق بر حسب تن بر هکتار در سال کدام است؟ ( وزن مخصوص ظاهری 1.6 گرم بر سانتیمتر مکعب فرض کنید)
الف ) 40
ب )4
ج ) 0.4
د )0.04
.
.

جواب : گزینه
.
26 ) فرسایش Bad Lands چیست؟
الف ) نوعی از فرسایش که از انحلال سنگهای گچی حاصل می شود.
ب ) نوعی از فرسایش که از انحلال سنگهای آکی حاصل می شود.
چ ) نوعی فرسایش شیاری که در سازندهای مارنی ایجاد می شود.
د ) مرحله گسترده فرسایش گالی است.
.
.

جواب : گزینه
.
27 ) در کشور ما ایران چه نوع فرسایشی را پنجه ای می نامند؟
الف ) توده ای
ب ) سطحی
ج ) شیاری
د ) خندقی
.
.
جواب : گزینه
.
28 ) اگر میزان فرسایش حوزه ای 40 تن در هکتار در سال باشد و با رسوب برابر با 18.2 تن در هکتار در سال باشد SDR چقدر است؟
الف ) 0.212
ب ) 0.455
ج ) 1.431
د ) 3.462
.
.
جواب : گزینه
.
29 ) بهترین روش محاسبه شدت و عمق رواناب برای حوزه های آبخیز فاقد آمار هیدرولوژی کدام است؟
الف ) استدلالی (Rational)
ب ) (PSIAC)
ج ) کوک (Cook`s)
د ) Curve Number) CN )
.
.

جواب : گزینه
.
30 ) منظور از تخریب مخصوص، مقدار فرسایش خاک ... است.
الف ) در هر سال
ب ) در هر هکتار
ج ) از واحد سطح
د ) در هر هکتار در هر سال
.
.

جواب : گزینه
.





سوالات فرسایش خاک سال 1376


1 ) فرسایش در کدام خاک بیشتر است ؟
الف ) کومی
ب ) کلی لوم
ج ) سیلتی لوم
د ) لومی با ساختمان ضعیف
.
.

جواب : گزینه
.
2 ) میزان بارندگی و نفوذپذیری چگونه باشد، فرسایش کمتر است ؟
الف ) زیاد ، کم
ب ) کم ، زیاد
ج ) هر دو کم
د ) هر دو زیاد
.
.

جواب : گزینه
.
3 ) اثر بادشکن متراکم در کاهش سرعت باد در یک فاصله کوتاهی از بادشکن نسبت به یک بادشکن غیرمتراکم چگونه است ؟
الف ) برابر
ب ) بیشتر
ج ) خیلی کم
د ) کمتر
.
.

جواب : گزینه
.
5 ) برای مشاهده سوال شماره پنج روی لینک زیر کلیک کنید!
http://elistiyen.googlepages.com/Erosion.jpg
.
جواب :گزینه
.
4 ) در فرمول Q=360/CIA برای تعیین C ، از کدام استفاده می شود؟
الف ) جنس خاک و رسوبات
ب ) حداکثر بارندگی
ج ) شدت بارندگی در زمان تجمع
د ) پوشش نباتی ، خاک ، توپوگرافی
.
.

جواب : گزینه
.
6 ) زمان تجمع در یک آبخیز مستطیل شکل کوتاه ...
الف ) فقط به پستی و بلندی زمین بستگی دارد
ب ) با آبخیز مدور تفاوتی ندارد
ج ) از یک آبخیز باریک و بلند بیشتر است.
د ) از یک آبخیز باریک و بلند کمتر است
.
.

جواب : گزینه
.
7 ) ضریب KE >1 ، کل انرژی ..... بارانهایی است که در شدتهای بیش از ..... میلی متر در ساعت می بارد.
الف ) جنبشی ، 1
ب ) پتانسیل ، 25
ج ) جنبشی ، 25
د ) جنبشی ، 45
.
.
جواب : گزینه
.
8 ) از اجزای تشکیل دهنده فرمول عمومی تلفات خاک ، کدام عامل از اختیار ما بیرون است ؟
الف ) C
ب ) K
ج ) R
د ) L.S
.
.

جواب : گزینه
.
9 ) اثر تخریبی نیروی هرز آب با نیروی تخریبی قطرات باران چگونه مقایسه می شود ؟
الف ) کمتر
ب ) بیشتر
ج ) یکسان
د ) بستگی به نفوذپذیری خاک دارد
.
.
جواب : گزینه
.
10 ) میزان فرسایش در ارتباط با پستی و بلندی زمین ، در کدام جبهه ها بیشتر است ؟
الف ) جنوبی
ب ) جنگلی
ج ) شمالی
د ) کویری
.
.

جواب : گزینه
.
11 ) در حوزه آبخیزی به وسعت 1000 هکتار ، در صورتیکه رسوب وِیژه 21 تن در هکتار در سال و نسبت تحویل رسوب ( SDR ) برابر با 70 درصد باشد ، مقدار مواد فرسایش یافته در سال چند تن در هکتار است ؟
الف ) 25
ب ) 40
ج ) 30
د ) 35
.
.

جواب :گزینه
.
12 ) شکل حوزه آبخیز در مقدار کل روان آب...
الف ) تاَثیر زیادی دارد
ب ) تاَثیر چندانی ندارد
ج ) در حوزه های آبخیز کوچک تاَثیر دارد
د ) در حوزه های آبخیز کوچک و دایره ای تاَثیر دارد
.
.

چواب :گزینه
.
13 ) در فرسایش بادی ذراتی که بیشتر به صورت جهشی حرکت می کنند ، قطرشان در حدود چند میلی متر است ؟
الف ) 05/0 >
ب ) 1/0 >
ج ) 05/0 تا 5/0
د ) 5/0 >
.
.

جواب : گزینه
.
14 ) کشت نواری مزرعه در مناطقی توصیه می شود که زمین ... داشته باشد.
الف ) وضع طبیعی کاملاً نامنظم
ب ) شیب یکنواخت
ج ) شیب بیش از 25 درصد
د ) شیب نامنظم
.
.
جواب :گزینه
.
15 ) برای مبارزه با فرسایش توده ای یا لغزنده اقدام به کدام کار در زمین ، موثرتر است ؟
الف ) بذر پاشی
ب ) خشک نگهداشتن
ج ) غرس نهال
د ) شیار زدن
.
.

جواب : گزینه
.
16 ) در محاسبه ابعاد بانکت های شیب دار ، کدام پارامتر مهم است ؟
الف ) ارتفاع بارندگی
ب ) حجم کل بارندگی
ج ) میزان بارندگی در سال
د ) شدت بارندگی در زمان تمرکز حوزه
.
.

جواب : گزینه
.
17 ) دبی خروجی یک حوزه آبخیز 10متر مکعب در ثانیه و گل آلودگی آب خروجی 20 گرم در لیتر است. در صورتیکه مساحت حوزه آبخیز 100000 هکتار باشد ، تخریب مخصوص حوزه در سال چند تن در هکتار است ؟
الف ) 07/63
ب ) 07/65
ج ) 7/630
د ) 7/640
.
.

جواب : گزینه
.
18 ) با استفاده از فرمول ساکاردی ( Sacardy )در صورتیکه شیب زمین 25 درصد باشد ، اختلاف ارتفاع بین دوبانکت یا ( H )در حالیکه شیب زمین یکنواخت باشد ،چند متر است ؟
الف ) 4/3
ب ) 75/3
ج ) 05/4
د ) 30/4
.
.

جواب : گزینه
.
19 ) چرا امروزه در بیشتر آبخیزهای کشورمان تراس بندی مورد استفاده قرار نمی گیرد ؟
الف ) هزینه زیاد و بهم خوردن لایه های سطحی خاک
ب ) هزینه زیاد و عدم توجیه اقتصادی
ج ) لزوم اجرای کارهای ضروری
د ) نداشتن تأثیر زیاددر حاصلخیزی
.
.

جواب : گزینه
.
20 ) شیب زمین در حدود چند درصد باشد تا کشت فواری در آن تأثیر بیشتر داشته باشد ؟
الف ) 10 تا 15
ب ) 15 تا20
ج ) 20 تا 30
د ) 30 تا 40
.
.

جواب : گزینه
.
21 ) معادله Wischmaier معادله جهانی فرسایش یا USLE است برای محاسبه...
الف ) میزان نزولات جوّی
ب ) خاک از بین رفته
ج ) هزینه های احداث بانکت
د ) عامل پوششی گیاهی
.
.

جواب : گزینه
.
22 ) در شرایط خاک با رطوبت ... و پوشش گیاهی ... فرسایش بادی حداکثر است.
الف ) زیاد ، ضعیف و نا هموار
ب ) زیاد ، متوسط و مسطّح
ج ) کم ، ضعیف و نا هموار
د ) کم ، ضعیف و مسطّح
.
.

جواب : گزینه
.
23 ) منظور از حدّ فرسایش قابل قبول، مقدار فرسایشی است...
الف ) بیشتر از مقدار خاکسازی
ب ) که خاک در یک سال و در سطح یک هکتار دارد
ج ) که به مقدار محصول تولیدی خسارت زیادی وارد نکند
د ) کمتر یا حدّاکثر معادل مقدار خاکسازی
.
.

جواب : گزینه
.
24 )معمولا در تشکیلات آبرفتی (Alluvial) گالی های ... شکل ایجاد می شود، زیرا تشکیلات ... به فرسایش هستند
الف ) U، حسّاس
ب ) U، مقاوم
ج ) V، حسّاس
د ) V، مقاوم
.
.
جواب : گزینه
.
25 ) فرسایش خاک در ...
الف ) شیب های محدب، کمتر از شیب های مقعر است.
ب ) شیب های محدب، بیشتر از شیب های مقعر است.
ج ) نیمکره شمالی در شیبهای جنوبی کمتر از شیبهای شمالی است.
د ) نیمکره شمالی در شیبهای محدب و مقعر یکسان است.
.
.

جواب : گزینه
.
26 ) در طرّاحی ابعاد بانکت ها، با افزایش شیب زمین فاصله عمودی بانکت با فاصله افقی آن ... است.
الف ) بیشتر
ب ) کمتر
ج ) مساوی
د ) نسبتی متغیر دارد
.
.

جواب : گزینه
.
27 ) سرعت باد پس از برخورد با یک سطح صاف به کدام صورت افزایش می یابد؟
الف ) خطی
ب ) نمایی
ج ) نخست خطی بعد نمایی
د ) نخست نمایی بعد خطی
.
.

جواب : گزینه
.
28 ) در شروع فرسایش کدام یک بیشترین نقش را دارد؟
الف ) شیاری
ب ) صفحه ای
ج ) قطره باران
د ) گالی
.
.

جواب : گزینه
.
29 ) در ارضی شیبداری از نظر حفاظت خاک، کشت کدامیک به صورت دیم توصیه می شود؟
الف ) گندم
ب ) جو
ج ) علوفه ای یکساله
د ) علوفه ای چند ساله
.
.

جواب : گزینه
.
30 ) فرسایش پذیری خاک با میزان ماده آلی خاک رابطه ای ...
الف ) ندارد
ب ) خطّی دارد
ج ) در دامنه ای از ماده آلی بین 0 تا 4% نقصان می یابد
د ) مستقیم دارد اگر بافت سنگی باشد

.
جواب : گزینه



اصول و روش های ضد عفونی خاک


کشت مداوم و متراکم یک یا چند گیاه بطور ثابت ، رطوبت و دمای مناسب خاک بستر ، باعث بر هم خوردن تعادل طبیعی موجود زنده خاک شده و اکوسیستم ناپایدار و شکننده ای را بوجود می آورد که منجر به رشد و طغیان موجود زنده خاک شده و اکوسیستم ناپایدار و شکننده ای را بوجود می آورد که منجر به رشد و طغیان آفات و عوامل بیمارگر خاکزی می شود. بدیهی است چنین وضعیتی نه تنها بطور مستقیم تولیدات کشاورزی را تهدید می کند بلکه مخاطرات فراوانی را برای تولید کنندگان بدنبال خواهد داشت .تا قبل از سال 1950 تولیدکنندگان محصولات گلخانه ای برای مبارزه با امراض خاکزی پس از یک یا چند دوره کشت اقدام به تعویض خاک بستر نموده که هزینه های آن زیاد ، بسیار پر زحمت و وقت گیر بوده است . طی دهه 1950 روش های مختلف ضدعفونی خاک در گلخانه ها رایج و جایگزین تعویض خاک بستر شد .
روش های ضد عفونی خاک
به طور کلی می توان روش های ضد عفونی خاک را به دو گروه غیر شیمیایی و شیمیایی تقسیم نمود. 1- روشهای غیر شیمیایی 2 روشهای شیمیایی
1 – روشهای غیر شیمیایی برای ضد عفونی خاک
در این روش تنها عوامل بیمارگر بطور انتخابی از بین رفته و ارگانیزمهای مفید خاک زنده مانده و در برابر استقرار مجدد عوامل بیمارگر مقابله می کنند ، بنابراین ضد عفونی به معنی پاستوریزه کردن خاک است و نه استریل نمودن آن. ضد عفونی خاک گلخانه ها بصورت غیر شیمیایی با استفاده از بخار آب یا تابش خورشید انجام می گیرد. در ضد عفونی غیر شیمیایی با افزایش حرارت خاک در یک دمای معین باعث می شود عوامل بیمارگر بطور انتخابی حذف و تعداد زیادی از ارگانیزمهای مفید در خاک باقی مانده و در برابر استقرار مجدد عوامل بیمارگر مقاومت می نمایند . اکثر عوامل بیمارگر خاکزی مانند نماتدها ، قارچها و باکتریها در دمای کمتر از 60 درجه سانتیگراد به مدت 30 دقیقه ، قادر به فعالیت نبوده و از بین می روند ، در صورتیکه تعداد بیشماری از ارگانیزمها مفید در خاک در این دما زنده مانده و به فعالیت خود ادامه می دهند.
الف : ضد عفونی خاک توسط بخار آب
وقتی ملکول های گازی بخار آب دچار میعان می گردند و تبدیل به مایع می شوند حرارت بیشتری نسبت به آب داغ آزاد می کنند ( زمانی که یک گرم بخار آب به میزان یک درجه سانتیگراد سرد شود 540 کالری حرارت آزاد می کند در صورتی که یک گرم آب وقتی به میزان یک درجه سانتی گراد سرد می شود تنها یک کالری حرارت آزاد می گردد ).بطور معمول دمای هر متر مکعب خاک با صرف 480 کیلو کالری به اندازه یک درجه سانتیگراد افزایش می یابد، بنابراین هر چه دمای اولیه خاک پایین تر باشد مقدار انرژی برای رسیدن به دمای لازم برای ضد عفونی بیشتر خواهد بود. بنابراین ضد عفونی با بخار در فصول گرم سال انجام گیرد تا در مصرف انرژی صرفه جویی شود .قبل از ضد عفونی با بخار آب باید خاک بستر نه کاملا نرم و نه کلوخه ای درشت باشد. و مواد افزودنی مانند کود دامی و غیره به آن اضافه گردد رطوبت خاک در زمان ضد عفونی باید در حدود 50 درصد ظرفیت مزرعه باشد ، زیرا خاک خشک در مقابل هدایت گرما مانند عایق عمل می نماید و زمان ضد عفونی را افزایش می دهد . همچنین وجود رطوبت خاک باعث جوانه زدن بذر علف های هرز و اسپور بعضی از قارچها و باکتریها می شود که به افزایش دما حساس تر می باشند.
روشهای بخار دهی خاک :
1- بخار دهی زیرزمینی ( Drainage steaming)
2- هوا بخار ( Aerated steaming)
3- بخار زیر پوشش های عایق مخصوص ( Sheet Steaming )
4- بخار دهی در شرایط خلاء (Vacuum steaming )
5- بخار دهی نواری متحرک ( Mobile Band Steaming )
.
.
.
ب : استفاده از انرژی خورشیدی برای ضد عفونی خاک
گرم نمودن خاک پوشش داده شده با پلاستیک شفاف توسط نور خ.رشید در ماههای گرم سال به منظور کنترل عوامل بیمارگر خاکزی ، آفتابدهی خاک یا Soil Solarization نامیده می شود. امروزه از این تکنیک بصورت وسیع در مناطقی که دارای تابستان های گرم ( میانگین دمای روزانه معمولا بالای 35 درجه سانتیگراد ) هستند استفاده می گردد. بطور کلی در درجه 47 درصد از انرژی خورشیدی توسط زمین جذب و به انرژی گرمایی تبدیل می گردد. سطح گرم شده خاک هوای مجاور خود را گرم نموده و چون چگالی هوای گرم نسبت به هوای سرد کمتر است ، هوای گرم به سمت بالا و هوای سرد جایگزین آن می گردد. این جابجایی هوا موجب می شود که دمای سطح خاک تا 5 سانتی متری در گرمترین موقع سال حداکثر تا 37 درجه سانتیگراد برسد، در صورتیکه اگر سطح خاک توسط پلاستیک شفاف پوشانده شود دمای خاک تا عمق 5 سانتی متری به 54 درجه سانتیگراد خواهد رسید. زمانی که دستجات نور با طول موج کوتاه از پلاستیک شفاف عبور می کنند بر اثر برخورد با خاک انرژی گرمایی تولید و طول موج آنها بلندتر می گردد و در نتیجه دیگر قادر به عبور از پلاستیک نیستند و در زیر پلاستیک پدیده اثر گلخانه ای رخ می دهد.این افزایش تا عمق 20 سانتی متری خاک نیز تاثیر داشته و دمای آن تا 40 درجه سانتیگراد در طول مدت آفتابدهی خواهد رسید ، در صورتیکه در خاک های بدون پوشش پلاستیک دما در این عمق به مدت یک هفته حداکثر به 32 درجه سانتیگراد خواهد رسید.گزارشات متعددی در ارتباط با کنترل نماتد مولد گره ریشه ، پژمردگی ورتیسیلیومی و فوزاریومی در محصولات جالیزی و باغات پسته در ایران و جهان با استفاده از روش آفتابدهی وجود دارد.اصلی ترین اثر آفتابدهی خاک ، کنتزل عوامل بیمارگر خاکزی است اما این تکنیک تاثیرات سودمند دیگری هم دارد که منتج به افزایش رشد رویشی گیاه می گردد . چنین تاثیراتی شامل کنترل علف های هرز و آزاد سازی و قابل استفاده شدن عناصر غذایی و افزایش جمعیت ارگانیزمهای مفید در خاک می باشد که برای گیاه بسیار سودمند است.
اصول ضد عفونی خاک توسط انرژی خورشیدی
1- آفتابدهی باید حداقل به مدت 6 هفته در گرمترین ماههای سال انجام شود .
2- ابتدا خاک مزرعه با کود دامی به میزان 5-3 کیلوگرم در هر متر مربع مخلوط و اجسام سخت از قبیل سنگ ، بقایای خشبی گیاهی که ممکن است موجب پارگی پلاستیک شود از زمین جمع آوری گردد.
3- یک آبیاری سبک قبل از پلاستیک کشی انجام و سپس سطح خاک با استفاده از پلاستیک شفاف با ضخامت 25 الی 100 میکرون پوشانده می شود.
4- پارگی های بوجود آمده در پلاستیک بلافاصله بایستی توسط نوار چسب مسدود گردد.
5- از تردد بی مورد روی پلاستیک خودداری شود و در صورت لزوم بایستی مراقب پارگی های ناشی از عبور از روی پلاستیک بود.
6- به منظور جلوگیری از صدمات ناشی از باد کیسه های دو کیلویی ماسه در فاصله مشخص روی آن گذاشته شود.
7- بعد از انجام آفتابدهی به منظور جلوگیری از آلودگیهای مجدد، ادوات مورد استفاده بایستی قبل از ورود به زمین کاملا با آب شسته شوند.
8- بعد از ضد عفونی از زیر و رو نمودن عمیق خاک پرهیز شود ، زیرا خاک ضد عفونی شده به عمق و خاک آلوده عمق به سطح منتقل می شود.


2 – روشهای ضد عفونی خاک با مواد شیمیایی
در این تکنیک از ترکیبات شیمیایی تدخینی استفاده می شود که معمولا این ترکیبات در خاک بصورت گاز درآمده و در تمامی خلل و فرج خاک نفوذ می کند. این ترکیبات بسیار سمی بوده و برای انسان و محیط زیست بسیار خطرناک می باشند ، از این رو برای استفاده از این مواد رعایت کامل موارد ایمنی و حضور کارشناس متخصص ضروری است. سموم تدخینی دارای طیف وسیع کشندگی روی حشرات ،بذور علف های هرز و تمامی ارگانیزمهای خاکزی می باشند. این مواد قادرند در لایه های مومی حشرات که در برابر محلول آبی مقاومند نفوذ کنند. درجه حرارت و میزان CO2 موجود در محیط در کارآیی این مواد موثرند و با افزایش آنها تاثیر شان در کنترل آفات بیشتر می شود.
این مواد شیمیایی دارای خاصیت حیات کشی ( Biocide ) بوده و بنابراین در حین ضدعفونی خاک توسط این مواد ف تمام ارگانیزم های موجود در خاک بطور غیر انتخابی از بین رفته و خاک استریل می گردد . بنابراین اگر خاک پس از ضد عفونی با این مواد در معرض آلودگی مجدد قرار گیرد بدلیل فقدان موجودات مفید خاک ( Biological vacuum ) عوامل بیمارگر بسرعت در خاک استقرار و گسترش می یابند . مهمترین ترکیبات شیمیایی که برای ضد عفونی خاک بکا ر می روند به این شرح است :
- متیل بروماید : این ترکیب در فرم خالص ، بی رنگ و بو است ، نقطه جوش آن 6/3 درجه سانتیگراد و وزن مخصوص آن 73/1 گرم بر سانتیمتر مکعب است به سختی در آب حل می شود. این ترکیب قادر است تمامی موجودات خاکزی مانند قارچها ، برخی از باکتریها ، نماتدها و حشرات را نابود کند.هر چند روی قارچ Verticillium spp بدلیل داشتن اسپور های مقاوم چندان موثر نیست.بدلیل اثرات سوء این ماده در محیط زیست و تخریب لایه ازون ، مصرف آن روز به روز محدودتر می شود.
- متام سدیم : این ترکیب بخوبی در آب قابل حل است ( 772 گرم در هر لیتر آب در دمای 20 درجه سانتیگراد ) . متام سدیم در خاک به سرعت تبدیل به متیل ایزو تیوسیونات می شود که دارای طیف وسیع قارچ کشی و نماتد کشی است. فرم گرانول آن با نام تجاری دازومت ( Dazomet ) است که به میزان 5/22 کیلوگرم در هر 1000 متر مربع در سطح خاک پخش و توسط روتیواتور با خاک مخلوط می گردد.
- فرمالین ( Formalin ) : این ماده نیز یک ترکیب ضد عفونی کننده است که ماده موثر آن فرم آلدهید ( Formaldehyde ) است . فرمالین ترکیبی است بدون رنگ که در 21- درجه سانتیگراد می جوشد و بخوبی در آب قابل حل است این ماده دارای خاصیت قارچ کشی و باکتری کشی است تاثیر آن روی حشرات و نماتدها بسیار ناچیز است .


برای مطالع کامل و جامع این مقاله علمی ( نوشته شده توسط آقایان صادق جلالی ، محمدرضا نعمت اللهی و خانم پروانه سیاف) به فصلنلمه نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی شماره پانزدهم مراجعه کنید.
منبع : فصلنامه نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی – سال چهارم – شماره پانزدهم – بهار 1386

سوالات شیمی خاک سال 1380


یک ) محلول A با حجم 10 میلی لیتر حاوی سدیم را با 90 میلی لیتر آب مقطر مخلوط نموده ایم . غلظت سدیم در محلول حاصله 150 پی پی ام شده است . مقدار سدیم محلول A چند میلی گرم است ؟
الف ) 1.5
ب ) 15
ج ) 150
د ) 1500



جواب :
ب
150 ppm= 150 mg/1000 cc
150 mg 1000 cc
X 100 cc
X=15 mg

دو ) قدرت یونی در محلول با غلظت یک میلی مول در لیتر چقدر است ؟
الف ) 0.002 مول در لیتر
ب) 0.0025 مول در لیتر
ج ) 0.003 مول در لیتر
د ) 3 مول در لیتر


جواب :
ج

I=1/2ΣMi×Zi2
I=1/2×(1^2+0.0001×2^2)=0.003 mol/l

سه ) مقدار یون که می تواند بار های منفی 25 گرم خاکی که CEC آن 16 سانتی مول بر کیلوگرم است چقدر است ؟
الف) 4 میلی مول گرم
ب ) 4 میلی اکی والان گرم
ج ) 8 میلی گرم
د ) 16 میلی گرم


جواب :
ب
16 cmol(+)/kg= 16 meq/100 g
16 meq 100 g
X 25 gr
X= 4 meq


نانو تکنولوژی و خاکشناسی


جلو گیری از فرسایش ، تصفیه خاک از آلاینده ها و همچنین غنی سازی خاک نمونه هایی از کاربرد فناوری نانو در خاکشناسی است. در سال 2003 در برخی از مناطق نیومکزیکو و کالیفرنیا برای جلوگیری از فرسایش خاک پس از آتش سوزی جنگل ها از پروژه ای به نام Soil Set استفاده شد. در طی این پروژه برای اتصال ذرات خاک به همدیگر از نانو پارتیکل ها استفاده می شود که باعث پیوستن ذرات به همدیگر و در نتیجه از فرسایش این خاک ها جلوگیری می کند(2) .
آلوده شدن خاک ها با آلاینده هایی همچون عناصر سنگین و نیز یک مورد مسئله ساز در خاکشناسی است. دکتر ژانی تکنیکی را برای تصفیه خاک ها با استفاده از ذرات نانو ابداع کرده است . در این روش از تزریق ذرات نانویی آهن به بخش های آلوده خاک استفاده می شود این ذرات در آبهای سطحی شناور شده و باعث زدودن آلاینده های سر راه خود می شوند . بعد از 2-1 روز میزان آلاینده ها به طور مشخصی کاهش یافته و تا 8-6 هفته بعد از حل شدن در آبهای سطحی نیز این ذرات ، فعال باقی می مانند. این روش نسبت به حفاری خاک و بیرون آوردن آلاینده ها بسیار ارزان تر است (2).
در کشاورزی معمولا برای جبران کمبودهای خاک از کودها استفاده می شود. آمونیاک یکی از اجزای کلیدی در کودهای شیمیایی است. محققان دانشگاه کیوتو در ژاپن روشی را برای تولید آمونیاک با استفاده از Bucky balls ها کشف کرده اند (2). Bucky balls ها که با نام فلورن 2 هم شناخته می شوند ،ساختارهایی کروی تو خالی متشکل از مجموعه ای از اتم کربن متحدالشکل هستند که در چنین ساختارهایی هر اتم کربن به سه اتم کربن مجاورش متصل می شود (1). استفاده از این ساختارها در تولید آمونیاک هنوز تحت آزمایشات تحقیقاتی است(2).

1- www.nanotech-now.com/jose-Feneque/Veterinary-Applications-Nanotechnology.htm
2- http://www.azonano.com/SearchResults.asp?IndKeyWord=Agricultural+production+crops.
3- فصلنامه نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی – سال چهارم – شماره پانزدهم – بهار 1386